o wymiarach 3 metry na 2 kosztuje sześć razy drożej niż kwadrat o boku 1 m. Możemy sobie wyobrazić 2 • 3 jako powierzchnię prostokąta o bokach 2 i 3.
2-3 = 6.
Sposób ten może okazać się użyteczny przy ułamkach. Możemy wyjaśnić sens
3*7
jeśli powiemy, że oznacza to powierzchnię ka-
2 5
wałka linoleum o wymiarach — m na m.
Mnożenie ułamków często, jak się wydaje, na-stręcza trudności. Nieraz dzieci nie mogą pojąć, dlaczego dwie trzecie części pięciu siódmych wynoszą tyleż samo, co dwie trzecie pomnożone przez pięć siódmych. Nie dostrzegają związku między wyrażeniami,,część czegoś” a „razy coś5’. Jest to w przeważającej mierze trudność czysto językowej natury. Powiedzenie, że jedno pole
7
jest większe od drugiego 3, 4 lub 3 -—razy, jest
O
czymś zupełnie naturalnym. Bardziej może niezwykłe jest powiedzenie, że jedno pole jest
— razy większe od drugiego; mówi się raczej, 8 7
że stanowi ono — drugiego. W każdym razie jest
O
zupełnie oczywiste, że aby narysować powierzch-
7
nię 3 — razy większą od tej strony, potrzebo-
8 7
walibyśmy 3 stron i jeszcze oprócz tego —- stro-rw 3
Mnożenia ułamków często uczy się wyłącznie w oparciu na pamięciowym opanowaniu reguł; a przecież bardzo łatwo jest pokazać, skąd się te
■*— pięć siódmych-*
; dwie ' |
\ rzecie ’ |
0 |
0 | |||||
0 |
0 | |||||||
X |
X |
X |
X |
X |
0 |
0 |
Ryc. 15
2 5
reguły biorą. Rozpatrzmy np. wyrażenie — z - .
Weźmy 1 m kwadratowy linoleum i zobacizmy, jak będą wyglądały dwie trzecie pięciu siód-
5
mych metra kwadratowego. Aby otrzymać y,
musimy podzielić linoleum na 7 jednakowych części (na ryc. 15 podział liniami pionowymi) i wziąć pięć takich części. Odcinamy zatem linoleum wzdłuż grubej linii pionowej. Teraz ma-2
my z tego znaleźć -- . Linie poziome dzielą całą
O
figurę na trzy równe części. Jeśli utniemy linoleum wzdłuż grubo zaznaczonej na rycinie linii poziomej, otrzymamy kawałek stanowiący dwie trzecie pięciu siódmych. Przy pierwszym cięciu usuwamy partie oznaczone kółkami; przy drugim — oznaczone krzyżykami.
87