CCF20090212098

elementy odgrywają różne role w naprzemiennych wypowiedziach, gdyż często elementy ostatniej wypowiedzi są powtarzane wtedy, gdy przedstawiane są nowe elementy. Na przykład:

Dziecko: Na krześle.

Dorosły: OK., będziemy mikać to na krześle.

W tym przypadku dziecko prawdopodobnie wie, jaka jest ogólna intencja komunikacyjna dorosłego, i zna rolę komunikacyjną tego fragmentu wypowiedzi dorosłego, która powtarza jego poprzednią wypowiedź. To powinno pomóc mu w określeniu roli nowych słów, których jeszcze nie zna. Podobna sytuacja jest wtedy, gdy dorosły i dziecko tworzą tzw. struktury pionowe, które polegają na budowaniu jednej złożonej konstrukcji podczas kolejnych wypowiedzi dyskursu (Scollon, 1973). Na przykład:

Dziecko: Rozbiję to.

Dorosły: Gazerem.

Takie rodzaje sekwencji wypowiedzi powinny pomagać dziecku „rozebrać” wyrażenie na poszczególne komponenty i określić rolę, jaką każdy z nich odgrywa w komunikacji.

Tak zatem brzmi ogólna teoria, którą w swych wcześniejszych pracach (Tomasello, 1992b), nazwałem funkcjonalną analizą dystrybucji: aby zrozumieć znaczenie komunikacyjne jakiegokolwiek typu struktury językowej, dziecko musi określić wkład, jaki wnosi ona do całościowej intencji komunikacyjnej dorosłego. Rysunek 8 przedstawia znacznie uproszczony obraz tego procesu. Zauważmy, że stosuje się on w równym stopniu do uczenia się słów, jak i do uczenia się większych konstrukcji językowych - czyli struktur językowych w ogóle - mimo że oczywiście w każdym przypadku relatywna ważność poszczególnych aspektów tego procesu zmienia się. Proces ten w żadnym wypadku nie rywalizuje ani nie wchodzi w konflikt z proce-

/\ /\

Rysunek 8. Bardzo uproszczony obraz sceny odniesienia i Skoordynowanego z nią wyrażenia językowego. W wyniku funkcjonalnej analizy występowania poszczególnych słów (dystrybucji) dziecko rozumie funkcję komunikacyjną każdego elementu językowego.

sami uczenia się kulturowego. Jest on odpowiedzialny za określenie, jakich jednostek językowych dzieci uczą się przez naśladowanie i w jaki sposób udaje im się izolować owe jednostki w taki sposób, by mogły przez naśladowanie nauczyć się ich konwencjonalnego użycia. Uczenie się kulturowe w procesie przyswajania języka zawsze polega na uczeniu się symbolicznych form i posługiwania się nimi w ich konwencjonalnej funkcji komunikacyjnej. Toteż rozumienie dyskursu, w którym zanurzone są owe formy językowe, jest w zasadzie zawsze istotnym aspektem rozumienia ich funkcji komunikacyjnej.

ABSTRAKCJA I SCHEMATYZACJA

Bardzo niewiele wiadomo o tym, jak małe dzieci generalizują i schematyzują wyspy czasownikowe, by tworzyć

199