Ponieważ Ek2 = 0, Ep3 — 0, więc Ek3 = Ep2 = 1569,6 kJ. Prędkość windy w stanie 3
2-1569,6-103 2000
= 39,62 m/s
e) Ponieważ winda zatrzymuje się na dnie szybu w stanie 4, zarówno jej energia potencjalna, jak i kinetyczna równają się zeru. Cała jej poprzednia energia Ek3 = Ep3 = 1569,6 kJ zostaje pochłonięta przez sprężynę.
f) Jeśli układ termodynamiczny składa się z windy i sprężyny, to jego energia początkowa jest równa energii potencjalnej windy, czyli Epi = 156,96 kJ. Energia całkowita układu może ulec zmianie tylko wtedy, gdy zachodzi wymiana energii między układem a otoczeniem. Podczas podnoszenia windy do układu zostaje doprowadzona (z zewnątrz) praca wynosząca Lx 2 = 1412,64 kJ. Stąd energia układu, w chwili gdy winda osiąga swe najwyższe położenie, wynosi 156,96 + + 1412,64 = 1569,6 kJ. Dalsze zmiany zachodzą wyłącznie wewnątrz układu, bez wymiany energii z otoczeniem. Tak więc energia całkowita układu pozostaje stała i wynosi 1569,6 kJ. Występują jedynie zmiany postaci energii z energii potencjalnej windy na jej energię kinetyczną, a następnie na energię potencjalną sprężyny.
Przykład 2.4. Kierowca samochodu o masie 1500 kg, zjeżdżając ze wzniesienia, widzi na dnie doliny czerwone światło, przed którym musi się zatrzymać. Prędkość samochodu tuż przed uruchomieniem hamulców wynosi 90 km/h, a wysokość wzniesienia w tym miejscu względem dna doliny — 50 m. Jaka ilość energii cieplnej musi być rozproszona przez hamulce, jeśli pominie się wpływ wiatru i innych oporów ruchu (opory toczenia itd.)?
Rozwiązanie
Dla samochodu jako układu termodynamicznego pierwsza zasada termodynamiki ma postać
AE = Q-L
Zmiana energii całkowitej AE składa się z dwóch części: zmiany energii kinetycznej AEk i potencjalnej AEp samochodu
........ waż założyliśmy, że na granicy układu (nawierzchnia drogi
I współpracujące z nią koła samochodu) nie działają żadne siły, więc I U. i równanie bilansu energii redukuje się do postaci
+ mg Ah
m(Ac)2
1~
■' .iliin
+ 1500-9,81 (0-50) =
468 750 J-735750 J = -468,75 kJ-735,75 kJ = -1204,5 kJ
i ■. I pamiętamy, znak minus oznacza, że ciepło musi zostać oddane przez nH.iiI do otoczenia.
/ Milanie 2.1. Obliczyć pracę w układzie zamkniętym, którego energia ".■wnętrzna uległa zmianie od wartości (7, = 3000 kJ do wartości l , 2000 kJ, jeśli z zewnątrz zostało doprowadzone ciepło
(J, J = 4000 kJ.
Odp. Lu2 = 5000 kJ
/mianie 2.2. W układzie zamkniętym o energii wewnętrznej (7, = 400 kJ /ostała wykonana praca bezwzględna Ll 2 = 100 kJ. Obliczyć energię wewnętrzną układu po przemianie, jeśli doprowadzono do niego ciepło w ilości <21,2 = 200 kJ. t >dp. U2 = 500 kJ
/.udanie 2.3. Pompa działająca bez strat dostarcza wodę do wodotrysku. 1’rędkość wody na wylocie z dyszy wynosi 15 m/s. Obliczyć wysokość h, nu jaką wytryska woda.
Odp. h — 11,47 m
/mianie 2.4. Skrzynia o masie 500 kg zsuwa się po równi pochyłej. (idy składowa pionowa przebytej drogi wynosi 4,9 m, prędkość skrzyni
43