6. Wybrane zagadnienia z organograjii zwierząt
podłużna. W jamie ustnej, gardle, początkowym odcinku przełyku i końcowym odbytnicy wystę-
✓
pują mięśnie poprzecznie prążkowane. Środkowa i tylna część przełyku, żołądek oraz jelita „wyposażone” są w mięśnie gładkie, umożliwiające powolne skurcze pervstaltvczne. Czwartą warstwą jest błona surowicza zewnętrzna (przydanka) tworzoną przez tkankę łączną wiotką. Poza błoną śluzową właściwą, która ma mieszane pochodzenie pozostałe warstwy są zawsze mezoder-malne.
Ryc. 64. Schemat konstrukcyjny przekroju przez rurę układu pokarmowego (A) oraz mikrofotografia preparatu mikroskopowego z przełyku powiększona ok. 15x (B)( I — błona śluzowa. 2 — błona pod-śluzowa, 3 — błona mięśniowa, 4 — błona zewnętrzna, la — nabłonek, lb — błona śluzowa właściwa, 3a — warstwa okrężna mięśni, 3h — warstwa podłużna mięśni).
Przednią granicę jamy ustnej stanowią wargi (lac. labia), których środkowa, silnie ułowiona część nazywana jest czerwienią wargową. Pokryta jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim, rogowaciejącym i nie zawiera żadnych gruczołów potowych i włosów. Wnętrze warg tworzy mięsień okrężny ust zbudowany z włókien poprzecznie prążkowanych.
Ryc. 65.
Mikrofotografia preparatu mikroskopowego z powierzchni języka powiększona ok. 240x. Widoczny jest nabłonek wielowarstwowy płaski.
Przełyk z racji nieskomplikowanej funkcji jest prostą rurą, prowadzącą do żołądka. Nabłonek wyściełający światło tej części przewodu pokarmowego może liczyć nawet do ok. dwudziestu warstw komórek. Mimo, iż w górnej części mięśniówki występują mięśnie poprzecznie prążkowane, to większość z nich, tworząca mięsień połykowy, nie jest zależna od naszej woli. Wyraźnie pogrubiona warstwa okrężna mięśniówdd na granicy z żołądkiem tworzy mięsień zwieracz przełyku.
107