CCF20101119012

W wyniku długotrwałych badań i uzgodnień ustalono, że szkodliwe bioefekty nie występują dla szczytowych natężeń uśrednionych w czasie (oznaczanych jako ISPTA) mniejszych od 100mW/cm2 oraz dla czasów nadźwiękawiania t, dla których iloczyn ISPTA * t jest mniejszy od 50J/cm2. Ponieważ nie sposób obarczać lekarzy pilnowaniem tej normy, dopuszczono, by każdy z ultrasonografów dysponował możliwością wytwarzania natężenia ISPTA = 720 mW/cm2 , a informacje o bezpieczeństwie przekazywać użytkownikom aparatury w postaci wyświetlanych na zobrazowaniach wskaźników.

I tak, w celu oszacowania możliwych negatywnych efektów mechanicznych zdefiniowano tzw. wskaźnik mechaniczny (Mechanical Index). Wskaźnik ten informuje o możliwości wystąpienia mechanicznych bioefektów, zwłaszcza kawitacji. W okulistyce nie może przekraczać 0,23, zaś w pozostałych badaniach 1,9. Obliczana wartość wskaźnika jest pewnym kompromisem między zawiłością modelu tkankowego, a użytecznością (nie wymaga wprowadzania rodzaju tkanki). Jego poprawne obliczenie jest zmartwieniem producentów, a jego wartość zależy od aktualnie nastawionych parametrów aparatury. Wyświetlanie wskaźnika jest konieczne, gdy aparatura daje możliwość uzyskania wartości powyżej 1, a w aparatach okulistycznych - zawsze.

Dla oszacowania potencjalnego wzrostu temperatury w poszczególnych punktach tkanki zdefiniowano natomiast tzw. wskaźnik termiczny TI (Thermal Index).

Wyświetlanie wartości tych wskaźników jest konieczne, gdy przy niektórych nastawach wartości te mogą przekroczyć 1. Należy podkreślić, że wskaźniki TI i MI zostały tak zdefiniowane, że prócz natężenia pola ultradźwiękowego uwzględniają całkowitą energię wyjściową, mody i kształt wiązki, pozycję ogniska, częstotliwość środkową sygnału sondującego, kształt fali, częstotliwość powtarzania transmisji, a więc oprócz czasu badania praktycznie wszystkie czynniki mające wpływ na powstawanie ewentualnych zagrożeń.

Dla użytkownika aparatury pozostaje zatem zalecenie, by wszystkie badania rozpoczynać od nastaw aparatury dających minimalną wartość wskaźników, np. 0,4 (prócz ultrasonografów okulistycznych) i, w razie konieczności, podwyższać nastawy do poziomu dającego zadowalające zobrazowania. Należy też ograniczać czas badań do niezbędnego minimum. Rozdziały dotyczące bezpieczeństwa badań są zamieszczane w każdej z książek traktujących o ultrasonografii.

13