CCF20110121145

CCF20110121145



Twoja matura - Chemia <fj\ Beata Ostrowska <U

XX.

Zadania z fragmentem tekstu popularnonaukowego

Poziom podstawowy

1. Fullereny

Logicznie analizować informacje zawarte w tekście popularnonaukowym oraz dokonywać selekcji informacji.


0-1 p.

0-2 p.


Przeczytaj uważnie fragment tekstu o fullerenach, a następnie rozwiąż zadania.

Odkrycie fullerenów - nowej postaci węgla - może być dla chemii jednym z najbardziej doniosłych wydarzeń stulecia. Czy fullereny są wyłącznie dziełem człowieka jak nylon czy syntetyczna guma?(...) Fullereny znaleziono (...) w próbkach dwóch wielkich kraterów, które powstały niegdyś (1,85 mld lat temu) w wyniku zderzeń Ziemi z kometami i planetoidami. (...) Natomiast w górach stanu Kolorado występuje tzw. fulguryt. Ten szklisty, zawierający fullereny minerał tworzył się prawdopodobnie podczas uderzeń piorunów. ”

Odkrycie fullerenów zawdzięczamy trzem naukowcom: Robertowi F. Curlowi, Sir Haroldowi Kroto i Richardowi E. Smalleyowi. Przeprowadzili oni ciekawy eksperyment, którego przebieg opisano w dalszej części artykułu.

Wysokoenergetyczna wiązka pulsowego lasera trafiała w wolno obracającą się tarczę grafitową. Wytworzona temperatura rzędu kilku tysięcy stopni umożliwiła punktowe odparowanie materiału tarczy. Odbywało się to w strumieniu sprężonego helu, który stanowił środowisko sprzyjające łączeniu odparowanych atomów w klastery i unosił je w kierunku dyszy. Składniki uformowanej wiązki molekularnej analizowano za pomocą spektrometru masowego. ”

„Wiedza i Życie” nr 3/1997, s. 50.

1.1. Jakie warunki muszą być spełnione, aby śladowe ilości fullerenów wytworzyły się w sposób naturalny w przyrodzie?

1.2. Podaj dwa powody, dla których doświadczenie przeprowadza się w strumieniu helu.

„Fullereny stanowią nową postać węgła. Ich odkrycie może być dla chemii węgla doniosłe, jak prace Friedricha Kekulego, który 120 lat temu podał strukturę benzenu i zainicjował naukę o związkach aromatycznych. (...)

Rzeczywiście cząsteczki C60 można łączyć z wodorem lub różnymi grupami funkcyjnymi. Niektóre wiązania zostaną wówczas zerwane, nie narusza to jednak spoistości węglowej sfery. (...) Wspomnijmy choćby o fullerenie uwodornionym, bardzo praktycznym „zasobniku” wodoru, który powinien znaleźć zastosowanie w ogniwach paliwowych)...) Fullereny intrygują też chemików i fizyków możliwością reagowania z metalami alkalicznymi: litem, sodem, potasem, cezem i rubidem. Powstają związki typu X3C60, gdzie X

XX. Zadania z fragmentem tekstu popularnonaukowego - Poziom podstawowy



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
CCF20110121153 Twoja matura - chemia <CH Beata Ostrowska<H 25. MgII. Zmiany właściwości pierw
CCF20110121024 Twoja matura - Chemia <33 Beata Ostrowska <3 Pisać równana reakcji chemicznych
CCF20110121046 Twoja matura - Chemia <33 Beata Ostrowska <3] VII.Rozpuszczalność. Rodzaje roz
CCF20110121090 Twoja matura - Chemia <33 Beata Ostrowska <]] Dobierać współczynniki w re
CCF20110121120 Twoja matura - Chemia <33 Beata Ostrowska <3]XVI.Wielofunkcyjne pochodne węglo
CCF20110121124 Twoja matura - Chemia <3j Beata Ostrowska <J]Wielofunkcyjne pochodne węglowodo
CCF20110121163 Twoja matura - chemia <33 Beata Ostrowska<33 przewidywane obserwacje: W miarę
CCF20110121169 Twoja matura - chemia <CH Beata Ostrowska<CI3X. Dysocjacja jonowa. Reakcje w r
CCF20110121181 Twoja matura - chemia <33 Beata Ostrowska<339. 10.    Na[Al(OH)
CCF20110121183 Twoja matura - chemia <CD Beata Ostrowska<3] 4,5-dichloropent-2-en CH—CH=CH—
CCF20110121185 Twoja matura - chemia “CD Beata Ostrowska<33 e) C H —C—O—CH017 35
CCF20110121187 Twoja matura - chemia <33 Beata Ostrowska<H2. b) A CHrCH2CI B ch=ch2 C CH—
CCF20110121191 Twoja matura - chemia <33 Beata Ostrowska<33 d) początek tak jak w informacji
CCF20110121193 Twoja matura - chemia <31 Beata Ostrowska<33 7.    koagulacja:
CCF20110121197 Twoja matura - chemia <33 Beata Ostrowska<33 3. a) Do przeprowadzenia doświadc
CCF20110121002 Twoja matura - Chemia Beata Ostrowska <]] XI.    Tlenki, kwasy, za
CCF20110121004 Twoja matura - Chemia    Beata Ostrowska <J] Zapisywać symbol nukl
CCF20110121155 Twoja matura - chemia <H Beata Ostrowska<CH6. H azot 7. © . . © Na- -Fi -N
CCF20110121171 Twoja matura - chemia <B Beata Ostrowska<U 3.    Wielkość stopn

więcej podobnych podstron