CCF20120402001

i osobiste dążenia. Dlatego wymiar czasu wolnego, jego funkcje i wartość, to ważne problemy społeczne i egzystencjalne. Mają związek zarówno z demokratyzacją życia społecznego, poszerzaniem sfery wolności człowieka, jak też zapewnieniem mu zdrowia i warunków optymalnego rozwoju osobowości.

Nie tylko wypoczynek

I. Kiełbasiewicz-Drozdowska przedstawia wiele funkcji czasu wolnego, rozszerzając klasyczną już dziś klasyfikację opracowaną przez E. Wnuka-Lipińskiego (1979). Tak więc autorka wyróżnia funkcje: regeneracyjną, rozrywkową, rozwojową, kompensacyjną, kreatywną, kataityczną, integracyjną, adaptacyjną, stymulatywną, korektywną, emancypacyjną, ekonomiczną, społeczno-ideologiczną, lokalizacyjną (2002, s. 19-21).

Dzieci w młodszym wieku szkolnym znajdują się w szczególnej sytuacji, która polega na tym, że przy stosunkowo dużym wymiarze czasu wolnego ujawnia się często brak konstruktywnych sposobów jego wypełniania. Wówczas to nie ma czasu wolnego - jest „zabijanie czasu", a często po prostu nuda.

Funkcje czasu wolnego dzieci, młodzieży i dorosłych są podobne i służą głównie wypoczynkowi, rozumianemu jako biologiczna odnowa sił koniecznych do podjęcia dalszej pracy czy nauki. W przypadku dzieci owa regeneracja sił następuje bardzo szybko i to najczęściej poprzez czynny wypoczynek.

O ile w przypadku człowieka dorosłego można mówić o dysponowaniu czasem wolnym według własnej woli i uznania, o tyle w przypadku dzieci, szczególnie najmłodszych, ograniczenia w tej kwestii wynikają z wieku i niedojrzałości, a także odpowiedzialności, jaką biorą na siebie rodzice i opiekunowie.

Dziecko w młodszym wieku szkolnym jest jeszcze mało samodzielne, więc zakres czasu wolnego, a zwłaszcza sposób jego spędzania, w dużej mierze uzależniony jest od tego, na co pozwolą rodzice, co zaoferuje szkoła lub inne instytucje wychowania pozaszkolnego.

Funkcje czasu wolnego dzieci, młodzieży i dorosłych są podobne i służą głównie wypoczynkowi, rozumianemu jako biologiczna odnowa sił koniecznych do podjęcia dalszej pracy czy nauki.

W przypadku dzieci owa regeneracja sił następuje bardzo szybko i to najczęściej poprzez czynny wypoczynek.

Formami spędzania czasu wolnego dzieci i młodzieży M. Walczak (1994, s. 19—20) nazywa takie czynności, jak:

zajęcia pozalekcyjne (kota zainteresowań, świetlica, uroczystości, wycieczki szkolne); zajęcia pozaszkolne (udział w organizacjach społecznych, np. PCK, LOP; aktywność w sekcjach młodzieżowego domu kultiuy, klubach, świetlicach środowiskowych);

członkostwo w organizacji dziecięcej i młodzieżowej, np. harcerstwie; udział w zabawach samorodnych w kręgach rówieśniczych;

zajęcia dowolne w domu rodzinnym (gry i zabawy, spacery, uroczystości rodzinne, odwiedzanie krewnych i znajomych, korzystanie z programów radiowo-telewizyjnych).

W kwestii wyboru formy spędzania czasu wolnego można mówić o pewnym relatywizmie, bowiem co dla jednego atrakcyjne i pożądane, dla drugiego nieciekawe i odrzucane. Jest to sprawa indywidualna każdego człowieka i między innymi w wolności wyborów leży poczucie ludzkiej podmiotowości. Kryje się tu jednak pewne niebezpieczeństwo w przypadku najmłodszych dzieci, których zbyt mały zasób doświadczeń nie