CCI20110228010

296 IRENEUSZ OPACKI

Taka wolność jest wolnością tragiczną. Wolnością obezwładniającą, nadającą życiu człowieka wymiar bezsensu, nadającą czynom człowieka znamiona bezcelowości. W takiej wolności — w takiej epoce, przyćmionej i przyprószonej — człowiek się błąka, gubi swe ślady, jest bezwolny. Tak jak bohater tego wiersza.

I tutaj można już czytać dalej — czytać to, co zawiera się pod tekstem Zadymki. Można odczytywać epokę, która ten wiersz wydała. Wszak pojawił się on w roku 1936. W roku, który dał również inny tom poezji, tom innego skamandryty: dał Wolność tragiczną Wierzyńskiego. Można więc pytać o ocenę rzeczywistości, jaka zawiera się w Zadymce — odpowiedź nie będzie trudna. Można też dowodzić, jak bardzo wierny jest ten wiersz swojemu okresowi historycznemu, jak dobitnie iz nim się wiąże — to również nie będzie trudne.

Ale odpowiedź na te pytania pozostawmy już innym: historykowi, psychologowi, socjologowi. Nam niech wystarczy, że wszystkie te treści wiersz wypowiada rytmem.

Rytmem anapestu. Stare rytmy mają swoją siłę i swoje znaczenia. Może nie przypadkowe to skojarzenie: tym rytmem w starożytnej tragedii przemawiał chór, komentując w końcowej wypowiedzi znaczenia wygasłego już konfliktu. Przemawiał, zamykając to, co było — a przestało już być, bo w popiół się zamieniło — dramatem.

IRENEUSZ OPACKI

WŁADYSŁAW BRONIE

W S K I

PRZYJACIELU, LOS NAS PORÓ/NIL...

Przyjacielu, los nas poróżnił, rozstajemy się, obcy prawie.

Ty do Łodzi wracasz, ja — w próżni, w śnie zostaję, w obcej Warszawie.

Wiem, na diabła ci być poetą, ćwierkającym lirycznie świerszczem: stopy parzy ci łódzki beton, każdy krok w twoim dniu jest wierszem.

Znam ja radość walki codziennej i zazdroszczę ci jej, bo lekka, l>o mi ciąży i krwawi we mnie pieśń, tęsknota i ból człowieka.

Nic ludzkiego nie jest mi obce, ból i radość rozdaję wszystkim, człowiek pieśni mojej surowcem, pieśni pełnej krwi, a nie mistyki.

Przyjacielu, czemuś nie pojął, skąd krew pLeśnii i moc jej czerpię? — jeśli wierszem staję do boju, wierszem kocham i wierszem cierpię.

Nie pozwolę nikomu dotknąć

hm fy mej — ze stu żył — stustrunnej,

będę niósł ją — groźną, samotną —

■ lioehy cięższa była od trumny.