CCI20111111019

Po obciążeniu baterii prąd I płynący przez wszystkie źródła będzie ten sam, a napięcie na zaciskach baterii wyniesie

(1-23)

Rozpatrzmy jeszcze przypadek szczególny, gdy w obwodach połączone są ze sobą niektóre źródła biegunami jednoimiennymi (rys. 1-12 b). W przypadku tym siły elektromotoryczne przeciwnie skierowane będą się odejmowały, ale opór wewnętrzny baterii, tak samo jak poprzednio, będzie równy sumie oporów poszczególnych ogniw. Chcąc to uwzględnić przy obliczaniu napięcia baterii

należy we wzorze (1-23) sumę arytmetyczną s.em. V (E_k) za

stąpić sumą algebraiczną, czyli (±E_k) i napięcie

k-n

k~n

1.11. Obwody rozgałęzione. Równoległe łączenie oporników

Na rys. 1-13 przedstawiono schemat obwodu rozgałęzionego, w którym źródło energii zasila trzy gałęzie (odbiorniki). W punkcie M tego obwodu następuje rozgałęzienie prądu I dopływającego ze

Rys. 1-13. Rozgałęziony obwód elektryczny

źródła na prądy w gałęziach I_u I₂ i I₃. Taki punkt obwodu nazywamy węzłowym albo węzłem. Podobnie i punkt N obwodu, w którym zbiegają się prądy I_u I₂ i I₃, a odpływa prąd I, jest również punktem węzłowym. Punkt węzłowy można określić jako punkt, w którym schodzą się co najmniej 3 przewody z płynącymi w nich prądami.

W stosunku do prądów zbiegających się w punkcie węzłowym zostało sformułowane pierwsze prawo Kirchhoffa: suma natężeń prądów dopływających do punktu węzłowego jest równa sumie natężeń prądów odpływowych, wobec tego dla obwodu rozgałęzionego na rys. 1-13 napiszemy

I = h + I₂+l₃

o czym można przekonać się ze wskazań włączonych amperomierzy. - Po przeniesieniu na jedną stronę równania otrzymamy

albo w postaci ogólnej

K-n

(1-25)

czyli suma algebraiczna natężeń prądów zbiegających się w punkcie węzłowym jest równa zeru (prądy dopływające do węzła oznaczamy znakiem „+”, odpływające znakiem „'—”).

Z kursu fizyki przypominamy, że przy połączeniu równoległym odwrotność oporu równoważnego (zastępczego) jest równa sumie odwrotności oporów połączonych równolegle oporników, czyli dla układu połączeń przedstawionego na rys. 1-13

albo ogólnie przy n opornikach połączonych szeregowo

(1-26)

Wprowadzając zamiast oporu przewodności gałęzi równoległych

39