wania pola magnetycznego prądu twornika na główne pole magnetyczne. Zjawisko to jest bardziej złożone niż w prądnicach prądu stałego, ponieważ wchodzi tu jeszcze w grę charakter obciążenia (czynne, indukcyjne lub pojemnościowe). Zarówno wewnętrzny_v spadek napięcia, jak i oddziaływanie pola magnetycznego twornika wywołują zmiany napięcia na zaciskach prądnicy. Charakterystyka zewnętrzna prądnicy synchronicznej ma przebieg podobny jak w prądnicy bocznikowej prądu stałego.

Chcąc utrzymać napięcie prądnicy na tym samym poziomie, należy regulować jej napięcie. Napięcie można regulować, zmieniając natężenie prądu wzbudzającego bądź to w obwodzie wzbu-

Rys. 13-4. Schemat połączeń trójfazowej prądnicy synchronicznej ze wzbudnicą:

G — prądnica trójfazowa, M — uzwojenie elektromagnesów prądnicy, G — twornik wzbudnicy, F — uzwojenie elektromagnesów wzbudnicy, R_mw — regulator wzbudnicy, R_mp — regulator prądnicy

dzenia prądnicy prądu przemiennego, bądź też w obwodzie wzbudzenia wzbudnicy (przypomina się, że musi zachodzić n = const,

7DTI

gdyż częstotliwość f =    = const)

Regulacja napięcia może być ręczna albo samoczynna. Ręczna jest powolna i mniej dokładna, stosuje się ją w prądnicach małych mocy. W nowoczesnych prądnicach dużych mocy stosuje się wyłącznie regulację samoczynną.

W elektrowniach instaluje się dwie lub więcej prądnic synchronicznych. W godzinach mniejszego obciążenia może pracować jedna prądnica, ze wzrostem obciążenia włącza się do pracy równoległej następne prądnice.

Przyłączanie dalszych prądnic do wspólnych szyn zbiorczych / wymaga spełnienia następujących warunków:

1)    napięcie włączanej prądnicy musi być równe napięciu na szynach zbiorczych,

2)    częstotliwości w prądnicy i na szynach zbiorczych powinny być jednakowe,

3)    kolejność faz prądnicy i szyn zbiorczych muszą być jednakowe.

Niespełnienie chociażby jednego z tych warunków uniemożliwia równoległą pracę prądnic.

Czynności związane z włączeniem prądnic do pracy równoległej nazywa się synchronizacją.

13.3. Silnik synchroniczny

Prądnica synchroniczna, podobnie jak prądnica prądu stałego, może pracować również jako silnik. Jeżeli maszynę synchroniczną po zsynchronizowaniu z siecią przestaniemy zasilać energią mechaniczną (wyłączając np. sprzęgło łączące ją z silnikiem napędzającym), to maszyna ta ze wzbudzoną magneśnicą będzie wirowała w dalszym ciągu z prędkością synchroniczną. Czerpiąc prąd z sieci, będzie ona mogła wykonywać pracę i napędzać jakieś urządzenie. A zatem maszyna synchroniczna, której twornik jest zasilany prądem przemiennym, a elektromagnesy prądem stałym, będzie pracowała jako tzw. silnik synchroniczny.

Praca silnika synchronicznego polega na wykorzystaniu właściwości prądu trójfazowego, który płynąc przez uzwojenie trójfazowe twornika wytwarza w nim tzw. wirujące pole magnetyczne.

Rozpatrzmy zasadę powstawania wirującego poła magnetycznego. Rys. 13-6 i następne przedstawiają przekrój twornika (sto-jana) trójfazowej dwubiegunowej maszyny synchronicznej o najprostszym uzwojeniu składającym się z jednego zezwoju w każdej

315