CIMG0131

W.G. Bell wspomniał lakonicznie, że ta sekcja wykazała, iż choroba powoduje daleko idące zmiany w organach wewnętrznych; a także wpływa na wygląd skóry, pokrywając ją wieloma niebieskimi lub czarnymi plamami z zakrzepłą krwią. „W rzeczywistości żaden organ nie pozostał niezmieniony”.

Poniższy raport z sekcji dwóch ofiar zmarłych na dżumę w latach 1656-57 w Rzymie i Neapolu potwierdza degradację organów wewnętrznych.

Zewnętrzna część ciała pokryta była czarnymi plamami [...] sieć w stanie rozkładu, wnętrzności całe czarne, otrzewna zasiniała, żołądek bardzo cienki, śledziona zgniła, wątroba dwa razy powiększona, nieprawidłowego koloru i konsystencji, pęcherzyk żółciowy pełen czarnej żółci [...] opłucna zgniła, osierdzie bardzo twarde, serce sine z czarnym koniuszkiem, obie komory pełne czarnej krwi. Płuca nieprawidłowej konsystencji i koloru, pokryte czarnymi plamami..

Wszystkie organy — mianowicie serce, płuca, wątroba, żołądek, wnętrzności - pokryte czarnymi plamami. Pęcherzyk żółciowy wypełniony czarną żółcią, gęstą i tłustawą. Główne naczynia krwionośne serca pełne zakrzepłej i czarnej krwi.

Przedstawiliśmy główną charakterystykę dżumy krwotocznej: śmierć poprzedzało ogólne obumarcie organów wewnętrznych. Wyglądało to tak, jakby wnętrze ofiary zostało rozpuszczone. Bez wątpienia była to straszliwa śmierć.

Oznaki, objawy i autopsje ofiar zmarłych na dżumę dymieniczą są całkowicie odmienne od wymienionych: nie pojawiają się znamiona Boga, nie ma też ogólnej martwicy organów wewnętrznych.

Poniższy opis dotyczy sposobu rozprzestrzeniania się dżumy wewnątrz jednej rodziny oraz stanowi dobrą ilustrację charakterystycznych cech wcześniej opisanych:

Było nas ośmioro w rodzinie — trzech mężczyzn, trójka młodzieży, starsza kobieta i służąca; wiedząc, że przebywam w mieście, przyszli do mnie, aby mi towarzyszyć oraz pomóc [był ważną postacią w sferach religijnych]. Był koniec września, zanim to dotknęło kogokolwiek z nas [...] Lecz w końcu przyszło i do nas [...] Na początku poraziło służącą; zaczęło się od dreszczy i dygotania ciała,

ai szybko ogarnęło wszystkie członki. Kiedy przyszedłem do ich domu, służąca leżała na łożu śmierci. Zachorowała w poniedziałek, a w czwartek zmarła, cała pokryta plamami. W piątek u jednego z młodszych pojawiły się obrzęki węzłów i zmarł on w Dzień Pański z plamami chorobowymi na ciele. Tego samego dnia zachorował kolejny z młodszych i zmarł w następną środę. W czwartkową noc ich ojciec poczuł się słabo, w ciągu jednego lub dwóch dni pojawiły się na jego ciele plamy, lecz o dziwo wyzdrowiał [...]. Reszta ocalała.

Jesteśmy pewni, że wirus odpowiedzialny za wybuch epidemii czarnej śmierci nie jest tym samym wirusem, który znamy obecnie; w rzeczywistości możliwe jest, że nie należy on do żadnej znanej rodziny wirusów. Jakkolwiek objawy przypominają symptomy występujące w eboli, chorobie wywołanej przez wirus Marburg, czy w wirusowej gorączce krwotocznej, i choć nie jest on identyczny z żadnym z wirusów wywołujących wszystkie znane obecnie choroby, jest do nich najbardziej zbliżony.

Czynnikami chorobotwórczymi tych chorób są filowirusy. Charakteryzują się one dużym współczynnikiem śmiertelności z tendencją do występowania w epidemiach wywoływanych wirusem przenoszonym w kontaktach bezpośrednich. Początek epidemii jest nieprzewidywalny; nie ma na nie leków i jak dotychczas nie jest znany ich zwierzęcy nosiciel. Określenie „wirusowa gorączka krwotoczna” kryje w sobie wiele różniących się i różnorodnych chorób charakteryzujących się nagłym początkiem, bólem, krwawieniem z organów wewnętrznych, gorączką, wstrząsem i plamami — porównywalnymi ze „znamionami Boga” — wywoływanymi krwawieniem podskórnym. Przykładem jest ebola, która zaczyna się nagłą gorączką, a ofiara umiera na skutek martwicy rozpływ-nej tkanek miękkich.

CJrme właściwości dżumy krwotocznej-Okresowość

Choroba walczyła o przetrwanie w Anglii w czasie zimowych miesięcy zwłaszcza w okresie małej epoki lodowcowej. Nawet w południowe) Francji zjadliwość dżumy była mniejsza w miesiącach chłodniejszych. Zauważono, że w XVII wieku liczba zakażeń zmniejszała się w niskiej

197