TECHNIKI
337
Ozdobne motywy, odbite od dobrze przygotowanego szablonu, mogą dodać uroku nawet najprostszym sprzętom domowym.
Szablony można wyciąć z przezroczystej lub półprzezroczystej folii octanowej (z której robiony jest np. podkład do taśmy filmowej). Przykłada się folię i odrysowuje na niej wzór. Można także robić szablony z kartonu (np. z brystolu) - wtedy przed odbijaniem wzoru trzeba szablon zaimpregnować, nacierając go mieszaniną oleju lnianego i terpentyny (pół na pół). Po zaimpregnowaniu karton musi schnąć (ok. pół godziny). Nadmiar mieszaniny wytrzeć papierowym ręcznikiem.
1 Jeśli używa się przezroczystej
lub półprzezroczystej folii, po prostu przykłada się ją do wzoru i przerysowuje go foliopisem. Jeśli robi się szablon z kartonu, przerysowuje się najpierw wzór na kalkę techniczną, a potem na karton za pomocą arkusza kalki maszynowej (krawieckiej) i rysika albo wypisanego długopisu (zob. s. 343, w rozdziale Rysowanie, przenoszenie wzoróiu, skalowanie).
2 Folię lub karton z odrysowanym wzorem ułożyć na podkładce - desce do krojenia lub innej twardej powierzchni. Za pomocą ostrego noża (np. noża z łamanym ostrzem) wyciąć dokładnie wzór. Nóż zawsze ciągnąć
do siebie, od ręki, którą przytrzymuje się karton czy folię.
3 Przy wycinaniu linii krzywych należy się starać, by nie przesuwać materiału, trzymając nóż nieruchomo - krawędzie będą wtedy gładsze i bardziej równe.
4 Jeśli zjedzie się z narysowanej linii, trzeba w tym miejscu podkleić szablon z obu stron taśmą klejącą.
Tylną powierzchnię szablonu spryskać lekko klejem w aerozolu i przyłożyć do przedmiotu, który ma być zdobiony. Klej nie tylko przytrzyma szablon na miejscu, ale też zapobiegnie wsączaniu się farby pod krawędzie. Kiedy szablon zacznie się odklejać, trzeba znów użyć kleju. Można także przykleić brzegi szablonu do przedmiotu taśmą klejącą.
Farbę nakłada się przez otwory w szablonie. Kolor trzeba nakładać stopniowo. Kolory mogą się mieszać, a faktura powierzchni zależy od techniki nakładania farby.
Tepowanie
Tradycyjna metoda odbijania szablonów. Używa się do niej specjalnego cwardego pędzla do szablonów. Może go zastąpić zwykły okrągły pędzel z włosiem przyciętym tak, żeby pozostała tylko krótka, sztywna szczecina.
1 Zanurzyć pędzel w farbie; nadmiar farby należy wytrzeć w papier.
2 Trzymać pędzel z farbą pionowo i nakładać farbę krótkimi szybkimi ruchami w górę i w dół, nie pociągając mocno pędzlem, a jedynie dotykając nim powierzchni. Pierwsze ruchy powinny być lekkie i ostrożne. Nie należy nabierać zbyt dużo farby, bo będzie się rozlewać
i wsiąkać pod krawędzie szablonu.
Malowanie wałkiem
Tworzy się gładka, równa powierzchnia farby. W farbie zanurza się mały, gąbkowy wałeczek do malowania. Najpierw trzeba go osuszyć na kawałku papieru, by był prawie suchy. Wtedy dopiero można zacząć malować wzór.
Malowanie gąbką
Gąbka pozwala na odbicie wzoru
0 specyficznej fakturze. Jeśli chce się uzyskać gładszą powierzchnię, używa się gąbki syntetycznej, o drobnych porach, a gąbki naturalnej, jeśli faktura ma być bardziej nierówna.
1 Złożyć gąbkę tak, aby powstała mała poduszeczka. Zanurzyć ją w farbie, usunąć jej nadmiar, odciskając gąbkę na papierowym ręczniku.
2 Malować szablon, przykładając gąbkę bądź delikatnie rozprowadzając farbę okrężnymi ruchami.
Technika miękkiego pędzla
Miękki pędzel pozwala na kontrolowane mieszanie kolorów.
1 Zanurzyć pędzel w farbie. Usunąć nadmiar farby, poruszając pędzlem we wszystkie strony po papierowym ręczniku. Farba powinna być równo rozłożona na włosiu i sięgać na głębokość kilku milimetrów.
2 Trzymać pędzel pionowo. Nakładać farbę miękkimi okrężnymi ruchami, jakby się wycierało kurz z blatu stołu.
3 Powtarzać kroki 1 i 2, używając innych kolorów, tak aby zlewały się ze sobą w wybranych miejscach.
Można je nakładać równą cienką warstwą - w efekcie otrzymujemy gładką powierzchnię wzoru. Farbami w aerozolu można malować tylko na zewnątrz albo w wentylowanych pomieszczeniach.
1 Do brzegów szablonu przykleić taśmą kawałki gazety lub innego papieru, żeby zabezpieczyć powierzchnię obok wzoru.
2 Trzymać pojemnik z farbą 15 cm od szablonu. Najlepsze efekty daje spryskiwanie szablonu krótkimi, szybkimi strumieniami.
JAK DBAĆ O SZABLONY
• Zaraz po zdjęciu szablonu
z ozdabianej powierzchni, należy go wytrzeć z farby. Zanim ponownie użyje się tego samego szablonu, trzeba się upewnić, czy wszystkie ślady po farbie są całkiem suche.
• Szablony przechowuje się w plastikowych koszulkach do segregatora.