DSC00282

obwodowa —• do cos^za [3.91,3.120]. Zwykle przyjmuje się stosunek obu wytrzymałości równy 2 i wówczas sin²a/cos²a = tg^Jcc = 2; stąd a = (54,7333«/180) rad. Kąt skrzyżowania zależy od średnicy rdzenia i szerokości nawoju, a mianowicie dla określonej średnicy im większa szerokość nawoju, tym większy kąt p, a dla danej szerokości nawoju im większa średnica, tym kąt p jest mniejszy. Pomiędzy wielkościami geometrycznymi i kinematycznymi oraz parametrami wzmocnienia nawiniętego przedmiotu istnieją ściśle określone związki; w przypadku przekładni mechanicznej łączącej ruch obrotowy rdzenia z ruchem postępowo-zwrotnym związki te podają J. Borkowski i A. Rumiński [3.17].

Wiadomości dotyczące przesycenia, utwardzania oraz konstrukcji i technologii rdzeni są w istocie takie same, jak w przypadku nawijania planetarnego. Trzeba jednak dodać, że spotyka się [3.S7] nawijanie nawoju suchego i przesycanie go bezpośrednio na rdzeniu, np. przez umieszczenie rdzenia z nawojem w komorze o temperaturze podwyższonej i po ustalonym czasie nagrzewania wytworzenie podciśnienia (400-4-700 Pa) oraz następnie zassanie spoiwa ze specjalnego zbiornika, powodujące przesycenie włókien i stopniowe przejście do niedużego nadciśnienia (do 0,2 MPa).

Nawijanie śrubowe można również stosować w odniesieniu do taśm tworzywa w stanie plastycznym, co pokazano przykładowo na rys. 3.108. Taśmę tworzywa termoplastycznego (i) otrzymaną bezpośrednio z wytłaczarki (2) układa się na rdzeniu

Rys. 3.108. Schemat procesu nawijania śrubowego rury z użyciem taśmy tworzywa termoplastycznego: 1 — taśma tworzywa, 2 — wytłaczarka, 3 — rdzeń walcowy (rura stalowa), 4—rolka prowadząca taśmę tworzywa, 5—walki obracające rdzeń, 6 — wózek przesuwający rdzeń

walcowym (i) wskutek jednoczesnego ruchu obrotowego i prostoliniowego rdzenia. Na ogół rdzeniem jest rura stalowa, którą w ten sposób zabezpiecza się przed korozją [3.36]. Nawiniętą rurę można niezwłocznie owinąć śrubowo taśmą (np. szklaną) i nagrzać do temperatury uplastyczniania, uzyskując przez to łączenie kohezyjne taśm tworzywa i łączenie adhezyjne tworzywa z taśmą.

Zasadniczą odmianą nawijania śrubowego jest nawijanie śrubowo-krzyżowe, zwane również oplataniem. Polega ono na jednoczesnym nawijaniu na rdzeń czterech taśm nawoju; dwu nawojów prawoskrętnych i dwu nawojów lewoskrętnycb lub odwrotnie (rys. 3.109). Nawoje mogą być układane bezpośrednio po sobie, jak na rysunku, bądź mogą być przedzielone laminowaniem. Często stosuje się kilka układów nawijania, usytuowanych liniowo. Nawijanie to stosuje się do wytwarzania wzmocnionych rur i węży.