DSC00315

>«iion literacki

>«iion literacki

. ohWnie artystów tworzących w mucu- u.. _Nv:nnuu.»y _nu ulk._v literackamłodzie* Popowataólu^fe! aU* rojww*^¹ >    ' ziemiańskie prowadzone, wzorem franci

wvm zakładano ^    Magdalenę iatszczewsk, ^'

przez kobiet'. k‘ ‘ _oro*adzila w Krakowie w latach w- ^nt Nakw^ską .Znanym«^Uol).^F    -    •

a . |uliu> a Słowackiego i > Cypriana Norwida, erud_vi'_k. ^S‘^łH^^ (Nuiika, pisarka Zofia Węgierska. I pisarza Kazimierza Władki ^CInancy-cickiego spotvkali się tworcv publikujący w „Bibliotece Wars-^¹^⁶'-■ kolei u Skiniborowic/ów młodzież pisująca do JVx‘glądV^‘^Wf^ki^. go", min. • Entuzjastki i Entuzjaści, wśród których warto w*-'

. \ * ^VmiCnić Okazali', naibard    m\ »a!on Magdaleny Łuszczewskiej _s|

• . improwizacji i deklamacji córki pani domu, Jadwigi, piszącej Iw pseudonimem Deotyma. Salon powołał do życia nowy gatunek literacki - improwizację. c/> li spontaniczną deklamację na zadany przez słuch,,', czy temat. Bywało, iż salonowe towarzystwo organizowało konkursy na najlepszy tego tvpu utwór.

IV Poznaniu rozwijał się najpierw salon Julii i Antoniego Woykowskich, skupiony wokół redagowanego przez nich „Tygodnika Literackiego”, a następnie salon Bibianny i Jędrzeja Moraczcwskich, w którym bywali zarówno pisarze, jak i filozofowie.

Salon był organizowany głównie przez ludzi zamożnych, często o zachowawczych poglądach politycznych, co budziło różne zastrzeżenia. W Salome warszawskim (III część -> Dziadów) Mickiewicz skrytykował zarówno lojalizm arystokracji, jak i zachowawczość bywających tam pisarzy: klasyków i zwolenników -> sentymentalizmu, niechętnych wszelkim nowinkom literackim. Salon bojkotowała Cyganeria Warszawska. Norwid, bliski w owym czasie temu ugrupowaniu, przedstawił po latach salon jako grono oportunistów, zamykających oczy na prawdę o narodowym losie: „Współczesność albowiem jest dwojaka - pisał w wykładach O Juliuszu Słowackim. - Kiedy w Warszawie 1839 nocą budzeni bywaliśmy przez kolegów, aby choć obecnością naszą zasłać pożegnanie wysyłanym na Sybir, Słowacki wiedy z drugiego końca Europy Au hel lego ojczyźnie przysyłał - to jest pierwsza współczesność. Tej samej zaś zimy, w zacnym polskim salonie mówiła mi pew na pani domu, -że rozpowiadają coś ciągle o zsyłkach, a przecież z nas nikogo w czwartek nigdy nie brakuje*. Oto druga współczesność. Słowacki miał tę pierwszą, bez której poeta jest tylko kaligrafem lub notariuszem".

< wctfo towarzystwa ukazywali August Wilkoński w obrazki**" **'°*nuski (1H45) oraz - Józef Ignacy Kraszewski w Wieczorze ^iUa'^S%_a„ua czarnoksięska, seria U, 1H44).

¹ d okresu Młodej Polski funkcje salonu zaczęły sprawować ^_crackie i naukowe. W okresie dwudziestolecia mi^dzywojen-|_Cawi»^rI1,c Kawiarni Szkockiej spotykali się wybitni matematycy flCg^{0 vv /,}^_n [_ianach, Hugo Steinhaus). Po wojnie miejscem spotkań (,n.in- ^SK.,‘._nia /LP przy ulicy Foksal. W latach dziewięćdziesiątych była kaw»‘^{n Ł} _tradycię we Wrocławiu, gdzie powstał salon naukowy ^matematyki Józefa Dudka.

Samobójstwo

Samobójstwo jako motyw literacki w - romantyzmie pojawiło się dzięki inspiracji Cierpieniami mtotlego Wertera (1774) Johanna Wolfganga Goethego. Powieść ta zapoczątkowała modę na przyjmowanie postawy, jaką reprezentował Werter (-»werteryzm), i spopularyzowała wśród pisarzy uśmiercanie swoich bohaterów przez samobójstwo; był to sposób rozwiązania akcji dramatów (-> dramat romantyczny) i ► powieści. Takim werterowskim bohaterem był Gustaw z IV części »Dziadów i tytułowy bohater dramatu -> Kordian.

Nieszczęśliwa miłość nie była jednak jedynym motywem samobójstw. Wynikały one też z rozczarowania niesprawiedliwością świata i l poczucia bezsensu egzystencji. Kreacja Kordiana mogła powstać w wyniku refleksji nad samobójczą śmiercią przyjaciela > Juliusza Słowackiego, Ludwika Spitz-nagla, przedstawionego w -> Godzinie myśli. Psychologiczne i egzystencjalne podłoże miała samobójcza śmierć tytułowych bohaterów utworów Edmund (1829) Stefana Witwickiego i Lesław (1843) Romana /.morskiego. Samobójstwo mogło być również wyrazem największego poświęcenia się dla ojczyzny. Śmierć samobójczą po zrealizowaniu swojej patriotycznej misji wybrał bohater -> powieści poetyckiej ► Adama Mickiewicza Kon rad Wallenrod. Samobójstwo (poprzez samospalcnie) wybrał przyjaciel -> Cypriana Norwida Karol Leviuoux_t uciekając w ten sposóh od okrutnych tortur i dając jednocześnie wyraz swojego huntu i rozpaczy, oz rżenie opisał -> Mieczysław Romanowski w wierszu Smun «<' ‘' Romantycy wprowadzali zarazem postacie bohaterów, ^u,r*-J samobójczej lub po dokonaniu go odradzali się duchowo, tak ,ak sulo