DSC00650

zmieniało się. w związku z czym w rtznych okresach czasu następowała

dominacja przedstawicieli różnych grup (lig ^7)

W kambrze zdecydowanie dominowały trylobity - na ka/dc cztery opisywane z. utworów kambru gatunki az trzy należały do trylobitów.

Później. od ordowiku po perm, dominowały przede wszystkim liliowce (Crinodea) i romienionogi zawiasowe (Articulata). W ordowiku i sylarze częste tez były gatunki należące do graptolitów.

W mezozoiku i kenozoiku dominowały ślimaki, małże oraz jeżowce. Grupy te dominują również w morzach dzisiejszych.

Głowonogi (Cephalopoda) były częste i w paleozoiku (wyłączając kambr), i w mezozoiku. z tym. ze w paleozoiku były one reprezentowane głównie przez łodzikowate (Nautiłoidea), zaś od dewonu także przez goniatyty. a w mezozoiku przez późniejsze rzędy amonitowatych i przez belemnity.

Również i koralowce (Anthozoa) liczne były zarówno w paleozoiku, kiedy istniało dużo gatunków należących do Rugosa i Tabulata, jak i w mezozoiku i w kenozoiku, gdzie liczne były i są gatunki rzędu Scleractinia.

W oparciu o czasowe następstwo dominacji poszczególnych grup morskich bezkręgowców uczony amerykański John Sepkoski zdefiniował tzw.

— 10ROOZIH

Fig 87. Zmiany liczby rodzin należących do wybranych gromad bezkręgowców w f-r.erozoiku: " P^rckambr- ^v - Palcozoik. M - mczozo.k. K - kenozoik; według

SencasKJego (1980).

ir/y fauny ewolucyjne. Faunę z trylobiiami nazwał fauną kamłir>j*ką (chociaż irylobity przetrwały aZ do permu) dl3 podkreślenia. Ze trylobr.y

kambr/.c dominowały

Faunę z Crinoidca i z Articulata nazywał fauną paleozoiczną eh grupy te nie występowały jedynie w paleozoiku), ponieważ, liliowce : ramienionogi zawiasowe dominowały właśnie w paleozoiku (z wyjątkiem kambru).

Wreszcie ślimaki, małże oraz jeżowce, obecne przez cały fanerozot-. są nazywane przez Sepkoskiego fauną nowoczesną, gdyż - chociaż istniał;-dłużej - to dominują tylko w mezozoiku i szczególnie w kenozoiku, więc biorąc pod uwagę czas geologiczny - w' czasach, najnowszych.

Zmiany zachodzące w trakcie fanerozoiku polegały również i na tym. zc w różnych okresach czasu różne grupy organizmów dominowały w różnych środowiskach ( fig. 88).

W obrębie osadów w kamorze żyły (stanowiąc infaunę czyli endobentos, patrz fig. 10) przede wszystkim Lingulida, w późniejszym paleozoiku infauną byli głównie przedstawiciele Bivalvia. a w mezozoiku przedstawiciele Bivalvia i Echinoidea.

Dominującą epifaunę (epibentos. patrz fig. 10) żyjącą na powierzchni dna stanowiły w kamorze irylobity, zaś w późniejszym paleozoiku dna morskie zdominowane były przez przedstawicieli Articulata. Crinoidea, Rugosa, Tabulata, Stromatoporoidea. i Ostracoda. zaś w mezozoiku przez Bivalvia, Gaslropoda, Echinoidea. Scleractinia, Porifera, oraz Ostracoda.

Toń morską zasiedlały w kambrze Agnoslida, w późniejszym paleozoiku opanowały ją planktoniczne Graptolithina (Graptoloidea - w ordowiku i w sylurze), Cephalopoda i Conodontophorida, w mezozoiku zaś środowisko to zdominowane zostało przez Cephalopoda i oiwomtce planktoniczne.

16)