DSCF5472

yy. DUUiYNoKI, VV. SZEMPUNSKI

4.7.5. Zbiór

Pszenżyto ozime należy zbierać w pełnej dojrzałości jednoetapowo kombajn^ I bądź we wcześniejszej fazie dwuetapowo. Duża podatność na porastanie nakazy zbierać ziarno podczas suchej pogody, a w przypadku wilgotności ziarna powy^ j 18% — szybkie jego schłodzenie i wysuszenie.

4.8. Agrotechnika pszenżyta jarego 4.8.1. Przedplon i uprawa roli

Ponieważ historia uprawy pszenżyta jarego w Polsce jest bardzo krótka, jeg₀ reakcja na różne przedplony nie była kompleksowo badana. Z nielicznych prac wy. nika jednak, że plony tego zboża maleją w miarę zwiększania udziału zbóż w zmia-nowaniu. Przekroczenie 50% progu wysycenia o 25% powoduje obniżenie plonu o około 12%, a krótkotrwała monokultura zbożowa zmniejsza plon o 18-20% (Sadowski, Krześlak, 1996). Spośród zbóż najlepszą wartość przedplonową wykazuje kukurydza i owies, a następnie jęczmień. Pszenica i żyto są fitosanitarnie nie-korzystnymi przedplonami. Najmniej właściwa jest uprawa po sobie.

Najlepszym przedplonem są okopowe uprawiane na oborniku. Bardzo dobrymi przedplonami okazały się strączkowe uprawiane na glebach słabszych - łubin żółty wyka ozima i seradela. Wartości przedplonowej roślin strączkowych nie można zrekompensować zwiększonym nawożeniem azotowym.

Po ziemniaku, częstym przedplonie pszenżyta jarego, wystarcza orka przedzi-mowa w październiku bądź na początku listopada na średnią głębokość 18-22 cm i pozostawienie w ostrej skibie. Duża masa łętów, jaka najczęściej pozostaje po ziemniaku późnym, powinna być starannie przykryta przez skiby. Uprawa roli po ziemniaku w wersji uproszczonej polega na skruszeniu warstwy roli przy użyciu grubera lub płytkiego (lekkiego) głębosza bez odwracania gleby. Łęty muszą być wcześniej starannie zebrane z pola bądź wcześniej drobno pocięte i równomiernie rozrzucone po polu. Tak spulchniona gleba dobrze zatrzymuje wodę, nie zubaża mikroflory i mikrofauny glebowej i najczęściej daje taki plon, jak uprawa klasyczna (z orką przedzimową).

Po przedplonach pozostawiających słomiaste resztki pożniwne (zboża, łubin, seradela) postępowanie musi być inne. W wersji klasycznej należy wykonać płytką podorywkę pielęgnacyjną, kilkakrotnie używając brony niszczącej siewki kiełkują cych chwastów. Podorywka głębsza, na 10-12 cm, jest niezbędna tylko wtedy, kiedy istnieje potrzeba odkrycia rozłogów chwastów, ich wysuszenia i wyciągnięcia sprężynowymi łapami kultywatora. W wersji energooszczędnej można zastosować talerzowanie, które miesza resztki pożniwne z glebą, ułatwia kiełkowanie samosie-