DSCF5473

4. Pszenżyto 189

wdw i chwastów nasiennych oraz przyspiesza rozkład resztek pożniwnych. Orkę przedzimową w ostrą skibę wykonuje się w październiku lub listopadzie na głębokość 18-22 cm. Wiosenną uprawę należy rozpocząć możliwie najwcześniej, gdy narzędzia nie będą pogarszać struktury gleby. Zasadą jest uprawa płytka (nie głębsza niż 5 cm). Należy użyć brony lub lepiej brony w agregacie z wałem strunowym. Nie ma potrzeby użycia kultywatora, ponieważ zbyt głębokie spulchnianie i przerwanie naturalnego podsiąku opóźnia wschody i powoduje ich nierównomierność. Tylko na polach z jesienną uprawą bezpłużną, na kompleksie żytnim bardzo dobrym, może zachodzić potrzeba użycia cięższego agregatu uprawowego. Powinien on także pracować płytko.

4.8.2. Nawożenie

Skład mineralny ziarna i słomy pszenżyta jarego przedstawiono w tabeli 4.21. Charakteryzuje się on w porównaniu ze składem pozostałych zbóż jarych dużą zawartością azotu oraz małą zawartością wapnia i magnezu.

Tabela 4.21. Zawartość makroskładników w ziarnie i słomie pszenżyta jarego (Szymczyk, 1998)

Część	Zawartość w suchej masie (%)
rośliny	N	P2O5	k2o	CaO	MgO
Ziarno	2,22	1,01	0,58	0,04	0,24
Słoma	0,50	0,33	1,68	0,25	0,11

Pszenżyto jare jest tolerancyjne na zakwaszenie gleby, jednak na kompleksie glebowym 6, a nawet 5 reaguje istotnym przyrostem plonu na wapnowanie, nawet gdy użyto połowę dawki CaO. Najkorzystniej jest połączyć wapnowanie z magne-zowaniem, stosując wapno magnezowo-węglanowe lub dolomit. Zasady wapnowania i magnezowania przedstawiono w rozdziale 5.8.

Dawki nawozów fosforowych i potasowych określa się zgodnie z poziomem uzyskiwanych plonów (rys. 4. 8). W plonie 4 t ziarna wynosi się z pola 52 kg P2O5 i aż 92 kg K2O. Na glebach o średniej zasobności w przyswajalne formy tych składników, dawki P2O5 i K2O mogą być równe wymaganiom pokarmowym. Na glebach o niskiej zasobności należy je zwiększyć o tzw. naddatki na poprawę zawartości składników w glebie - o 40-60 kg/ha P2O5 oraz 20-40 kg/ha K₂0.

Potrzeby nawozowe mogą zaspokoić nawozy pojedyncze, mieszane bądź wieloskładnikowe. Te ostatnie należy tak dobierać, aby uwzględnić przewagę fosforu bądź potasu zgodnie z obliczonymi wymaganiami nawozowymi. Spośród wieloskładnikowych nawozów można wybrać te z dodatkiem magnezu, jeśli analiza gleby wskazuje na niedobór tego makroelementu i nie zastosowano MgO doglebowo.