DSCF5595

Morfologia funkcjonalna 251

Ryc. 197. Narządy zmysłów skorupiaków.

A - oko proste - naupiiusowc. B - oko złożone. C — statocysta w nasadzie czulka II pary u Decapoda. D _ %ta-

tocyst a w wewnętrznej gałęzi uropodium Ałysidacea. H - nasada czułka I pary u równoaogów (!sopoda>; I _ komórka retinalna, Z - kubek pigmentowy, 3 - nerw wzrokowy, 4-ontmutuitum (Tasetka), 5 — rogówka, 6_ stożek

krystaliczny, 7 - trzonek stożka krystalicznego (rabdom), 8 — staiolit, 9 — otwór siatocysty, 10 — włoski minowe.

11 -szczeciny chemosensoryczne-estety (wg różnych autorów, zm.)

systemie nerwowym spotyka się u wielu Crustacea włókna nerwowe olbrzymie, które przewodzą sygnały niezwykle., szybko, pozwalając na błyskawiczny skurcz mięśni odwłoka, np. przy nagłej ucieczce (np. Caridea czy Astacidea) lub gwałtownym-ataku chwytnymi odnóżami u Stomatopoda.

W różnych miejscach ciała, ale przede wszystkim na obydwu parach czułków i na narządach gębowych, występują u skorupiaków rozmaite otworki x., szczel i ny kutykularne oraz różne kutykularae wyrostki, które umożliwiają kontakt czuciowych zakończeń nerwowych. Struktury te, o charakterze chętno- lub mechanoreceptorów, bywają nazywane łensillami. Mcchanoreceptory na ogół są ruchomymi szczecinami, osadzonymi w zagłębieniach

0    cienkiej kutykuli, do których czuciowa komórka nerwowa wysyła swoje wlókienko przewodzące bodźce (ryc. 19S). ^rv* ■— --‘Trptory najczęściej mają postać cienkościennych, zwykle otwartych na końcu szczecinkopodobnych długich walców, osadzonych na węższej łodyżce (ryc. 197 F) le wyrostki kutykularae zwą się estetami (MMkna)

1    najczęściej są um iewczone aa haczykach czułków; niekiedy są one ustawione w regularnych szeregach (np. u Amphipoda). Niektóre grupy

w tym wszystkie Decap ^da, Mjra i flanca oraz niektóre Isopoda, mają nargjdy ińUHBEitl (geocsccpmry) w postaci statocyat (ryc. 197.CJD). Mogą one być zamknięte lub mir( otwór. W pierwszym przypadku staiolit wcwnąiii konwiy z czuciowymi włoskami