DSCF6200

91

90

■

wuryt

tomórkiCNCrt*

Entomolo

Vo

fizjologio owadów HRMttkl

sil#¹

, _K „siplti Ul brak moiliwofci morFologic/n    Bi ^bm6rek|jll barierę

** ** ......— ^tok J^'*^^*"**,*!

H.tffY i"⁷)'^R *    •    ,    W j.,1

■i    O

ml)

• _n^n^,M^wc,,Klwc)¹ IrtlB¹ ^^eJ°^wcJ-

kcji, W^rńżnia się kilka'$91    ^if" ^^|y^wcm- ,³;^nai^dujW^ch *i? w hcm„li_mflc. _r6żnych

»Hp?i|i r™;77 mk

^^mthratoWiKtnira^prMracruHkcji:^

KI

Komó^i c/udowc (scnsoncznc) przekazują impulsy ^ (jowo do centralnego układu nerwowego. Ich części somatyc,_ne i warstwie kutikulamej. na powierzchni ciała owada, gd/ie ^⁶

n    ijH

piją innego typu receptory, a tak/e w lóźnycn omanach wew^j/ nwiffifljł)' tych komórek sąbatdzo kttitkie, podczas gdy jjjŁj suwunkowodhigie. Neurony czuciowe są dwubiegunowe, _komófła ^ komórki ruchowe (motoiycznc) mają swoje struktury :_S(|j tyiTiie zlokalizowane w zewnętrznej warstwie zwojów ncnvowy_c. j ją zwykle jednobiegunowe u owadów. Ich ciała komórkowe. bardzo duże, o średnicy powyżej I00 pin. Dócelówo ich jt|_0l^j przekazują impulsy odśrodkowo do gruczołów lub mięśni.

komarkt skojirz^iowe komórki skojarzeniowe (asocjacyjne) mieszczą się całkowy cie w zwojach lub stanowią połączenia między segmentowe / j|^ uii zwojami w brzusznym łańcuszku nerwowym. W związku z ty^ wyróżnia się dwie grupy komórek skojarzeniowych: lokalne i Ł dzysegmemowe, Lokalne komórki skojarzeniowe mogą przesyp impulsy elektryczne bądź tylko wykazywać pobudliwość stopni^ n Komórki skojarzeniowe bardzo często kontaktują się między sobą, a także z neuronami czuciowymi i ruchowymi. Odgrywaj, one niezwykle ważną rolę w skoordynowanej komunikacji mię, dzy narządami zmysłów a układem mięsni i centralnym układem nerwowym. Struktury somatyczne tych komórek leżą w warstwie zewnętrznej zwojów. Owady mają kilka różnych neuroprzekaźni-ków. Niektóre działają hamującą, dowodem czego jest uwalnianie kwasu y-aminomasłowego (GABAL powszechnie występującego w zakończeniach nerwowych. Inne zw iązki w neuronach skojarzę, niowycb mają działanie pobudzające.

W układzie nerwowym owadów zawsze są obecne komórki komórki glejowe glejowe. Osłaniają one wypustki aksonalne i neurytow e oraz ciała komórkowe neuronów. Mogą one tworzyć podpory strukturalne pełnić funkcje odżywcze i metaboliczne oraz ochronne, zabezpie-czając przed wpływem różnych związków chemicznych i jonów Przypisuje się im także udział w procesie naprawy w ypustek, w razie ich uszkodzenia, oraz przy odbieraniu i przetwarzaniu informacji

chemic/nycb. Wicie komórek glejowych zititjduie liii i *~-^L

r „_rfllych warstwach każdego zwoju, gdzie „taj, ^ - Js** | ^chodzące z nich neuryty oraz, aksony.

ŻJLlf ncuronto charakteryzuje się niewielkimi ramia-f§y| struktury komórkowe mają wielkofó tylko kilku mi-/ j#. «>^{ch aksony} **"“* ^m"^icjsze'^0bolt Wl> u owadów /jt no^liron-^{v nlhr}^^mie'^które Wagwi precz zwoje odwło-Pl _?lVojów tułowiowych, a powstały w centralnym układzie /¹, .ni przot zespolenie sąsiadujących ze sobą neuronów seg-/'!vcb’ Syiiopsy, łączące te zwoje, są raczej natury elektrycznej if|p|^a    ^ pliflWJ^a szybkiemu przewodzeniu

rZ pfzypuszczasią, że występują one u wszystkich owadów, yklad ti karaczanów ciała somatyczne neuronów olbrzymich

W

jF. wyrostków rylcowych. Aksony komórek olbrzymich bieg* §P «_v0je odwłokowe do zwojów tułowiowych, gdzie poprzez

.rfCZ * *    • i ■

n(¹ ją_CZą się z nerwami ruchowymi prowadzącymi do odnóży. /^_vj_a w bardzo szybkie przekazanie informacji z wyrostków do ^ ^amiając behawioralny mechanizm szybkiej ucieczki.

^|U^_oI1A neurosekrecyjne mają zwykle duże ciała komórko* ^ monopolame i występują we wszystkich zwojach brzusz* ^_ora7 w mózgu owadów. Ich ciała komórkowe sązlokalizowa* fi sferycznie w zwojach. Większość produkowanych przez nie ^,!t^_0I)Jto peptydy lub małe białka (wyjątek stanowią takie neu* ^ _ekaźniki jak acetylocholina, kwas y-aminomasłowy i niektóre ^geitne aminy). Znana jest sekwencja ponad 100 neuropeptydów ale poznano dobrze działanie zaledwie kilku z nich.

neurony olbrzymie

jf ; _sję w ostatnim zwoju odwłokowym i mają synaptyczne i neuropilem tego zwoju i z neuronami czuciowymi pa

komórki

neurosekrecyjne

Centralny układ nerwowy owadów składa się z mózgu i tasz* ₀ łańcuszka nerwowego (ryc. 33). Układ ten ma budowę me-

0ffT

i^sczną. Tworzy go szereg parzystych zwojów nerwowych połączonych ze sobą międzysegmentowymi podłużnymi j._onektywami, a w obrębie segmentów poprzecznymi komisura-

3.4.1, Budowa centralnego, trzewnego i obwodowego układu nerwowego