DSCF6671

Giku C. Smoo /. Klucze do oznaczania owadom

libera

(poczwarka wolna)

pharatacoarctata

(bobdwka)

pupaexarata pupaobtecta

(poczwarka wolna) (poczwarka zamknięta)

pupadectica pupaadectica

(poczwarka wolna) (poczwarka nieruchoma)

Ryc. 22. Typy potzwuek owadów o przeobrażeniu zupełnym; wg Jacobs i Seidel 1975, zmienione

Ostatnia odmiana poczwarek—bobówka—tworzy się, gdy larwa nie zrzuca ostatniego oskórka, lecz twardnieje on tworząc bardzo mocną okrywę, wewnątrz której znajduje się poczwarka wolna.

Jak już wcześniej wspomniano, u wielu gatunków owadów poczwarki, zarówno wolne, jak i zamknięte chronione są dodatkowo oprzędami, o bardzo zróżnicowanej strukturze. Najczęściej tworzone one są jedynie z wydzielanej przez larwę Md jedwabnej. U niektórych owadów oprzędy mają wplecione dodatkowo różne materiały: kawałki drewna, patyczki, grudki gleby, itp. Elementy te często pełnią funkcje masioęące poczwarkę. U motyli koszówkowatych (Psychidae) przeobrażenie następuje wewnątrz futerału zbudowanego z rozmaitych materiałów, w którym żyła larwa.

W stadium poczwarki występuje histoliza i fagocytoza tkanek oraz uaktywnienie tzw, tarcz imaginalnych — grup komórek, które zachowały charakter embrionalny, tj. niezróźnicowanie I zdolność intensywnego namnażania się. Histoliza. czyli rozpuszczanie tkanek, najsilniej zaznacza się w ciele tłuszczowym, gruczołach przędnych, przewodzie pokarmowym, mięśniach, okrywach ciała, słabiej w układach nerwowym i krwionośnym. Tarcze Imaginalne są zawiązkami tych narządów, które pojawią się u postaci dorosłych.

Wzrost, bezpośrednio związany z procesem linienia, a także przeobrażenie kontrolowane są przez hormony. W procesach tych biorą udział trzy podstawowe substancje hormonalne: hormon protorakotropowy, ekdyzon i hormon juwenilrry. Pierwszy z nich stymuluje gruczoły protorakalne (przedtułowlowe) do produkcji i uwalniania do hemollmfy ekdyzonu. Ekdyzon jest hormonem odpowiedzialnym za proces powstawania nowej kutikuli i imienia. Hormon ten współdziała z hormonem wylinkowym odpowiedzialnym za zrzucenie starej kutikuli oraz bursykonem, który powoduje ciemnienie i utwardzenie nowej okrywy ciała. O tym, jaka kudkula będzie wytworzona (larwalna, pdczwarkowa czy imaginalna), decyduje stężenie hormonu juwenilnego— jeśli jest ono wysokie, dochodzi do tworzenia kutikuli larwalnej, w marę spadania jego zawartości w hemolimfie stymulowane są procesy przeobrażenia oraz wytwarzanie kutikuli poczwarkowej I imaglnalnej,