DSCN0600

236 5. Obliczenia wytrzymałościowe projcklowc i sprawdzając 5.S. Sprawdzanie kól zębatych na zatarcie 237

236 5. Obliczenia wytrzymałościowe projcklowc i sprawdzając 5.S. Sprawdzanie kól zębatych na zatarcie 237

dyfikowanych zębów (rys. 5.42a) będzie:

Xr.Bi	i i r,-rA ^= 3^+3 rB-rA	dla	rA	<rB
Xra i	= i	dla	rB	4 r < rD
	1 p	dla		< r< /y
Xr.ai	3"irE-r0

Dla zarysów modyfikowanych u wierzchołka i podstawy zęba (modyfikacja dla dużych obciążeń) i gdy zębnik jest napędzający (rys. 5.42b), stosujemy wzory:

pi rB-rA	dla	i	M <rB,
Xr,B2 — l	dla	rB	i 11 ii	(5.175)
i 6rE-r, ^x™-7^+7 mm	dla	W	<r^rE.

Dla modyfikacji jak poprzednio, lecz gdy zębnik jest napędzany (rys. 5.42c), stosujemy wzory:

i 6 rt-rA
7^+irB-rA	dla	r < rB
X r-83 ^= 1	dla	^b ^ r II ro
6 fr-r.
i i rE-rD	dla	rd < i ^ | g.

<

:n

Rys. 5.42. Rozkład obciążenia zębów przyjmowany do wyzna-czania X_r: a) zęby bez modyfikacji zarysu, b) modyfikacja wierzchołka i podstawy zęba dla dużych obciążeń i gdy napędza zębnik, c) jak pod b, lecz gdy zębnik jest napędzany, d) modyfikacja wierzchołka i podstawy zęba, zapewniająca.; płynne zmiany obciążeń [N32]

Dla modyfikacji wierzchołka i. podstawy zębów, zapewniającej płynne zmiany obciążenia (rys. 5.42d), stosujemy wzory:

x_r.B4- ^dla r_A*r<r_B,\

lip = i    dla r_B 4 r s* r_D, \    (S.\n)

A-f.B-t = ^rr-~-^rr^y dla r_D<rzr_E. 1

f, E~ * D

Parametry f do powyższych wzorów oblicza się według równań (5.15*6)—(5.160).

5.5.3. Dopuszczalna temperatura styku

I

| Dopuszczalna temperatura chwilowa styku zębów w przyporze zależy od j temperatury oleju smarującego oraz granicznego przyrostu temperatury wskutek : pracy tarcia. Wyznaczamy ją następującym wzorem:

9,, f= +pi    15.H8)

• Afl min

gdzie 9_S jest temperaturą zatarcia, wyznaczoną doświadczalnie dla danego zestawu j materiałów kół i oleju [wzór (5.180)], 9_oH — temperaturą oleju przed strefą styku zębów, S_Bmin - minimalnym wymaganym współczynnikiem bezpieczeństwa ze | względu na temperaturę zatarcia.

Proces zatarcia przebiega inaczej niż proces zmęczenia (pitting, złamanie zmę-| czeniowe), gdzie ■ przeciążenia'' prowadzą do inicjacji pęknięć, a potem do jego narastania. Tutaj każde przeciążenie temperaturowe może doprowadzić z miejsca do zatarcia i gwałtownego zniszczenia przekładni. Dlatego przyjmujemy tu dość duże wartości współczynnika bezpieczeństwa, zwykle S_Bmia = 1,5 +2,5, a w przypadku niepewnych danych nawet 3 +5. Jest to podyktowane ryzykiem, wynikają-

Tabłica 5.19. Orientacyjne wartości momentu zatarcia T_it niektórych olejów

		T,r olejów mineralnych, N-m
Zastosowanie	Klasa lepkości	bazowy bez dodatków	z dodatkami uszlachetniającymi	z dodatkami grupy EP
Przekładnie	SAE 80	’ 59 * 92	170+302	450...
samochodowe	SAE 90	92+132	235 + 383	530...
i przemysłowe	SAE 140	132 + 167
Przekładnie turbinowe	Vi0 mm^1/® 38 +55	. 14 + 27	92	530