DSCN1692

Efekt aureoli 41

miot socjologii. Należy jednak podkreślić, że w innych kulturach działanie uważa się niekiedy za główne źródło istniejącego zła. O wiele wyżej oceniona jest w nich np. kontemplacja. Ten odmienny stosunek do działań pozwala lepiej uświadomić sobie nie tylko ich niektóre negatywne następstwa, lecz także uwidacznia kulturowe uwarunkowania przyjmowanych sposobów wartościowania. (A.S.)

Zob. czynności autoteliczne, definicja sytuacji, interakcja, racjonalność, wartość, współczynnik humanistyczny, zachowania społeczne.

Literatura:

Bcndix R.. 1975, Max Weber. Portret uczonego, PWN, Warszawa.

Crozier M., Friedberg E., 1982, Człowiek i system. Ograniczenia działania zespołowego, PWE, Warszawa,

Kotarbiński T., 1982, Traktat o dobrej robocie, Ossolineum. Wrocław.

Krasnodębski 1986, Rozumienie ludzkiego zachowania. Rozważania o filozoficznych podstawach nauk humanistycznych i społecznych, PIW, Warszawa.

Kuhn M., 1964, Sociał Act fw:] A Dictionary of the Sociał Sciences, J. Gould. W.L. Kolb (cds), Frec Press. New York.

Parsons T., 1964, The Sociał System, Frec Press. Glencoe.

Polcszczuk J., 1989, Maxa Webera teoria działań społecznych. Kaniowskie antecedencje fw:] Racjonalność, nauka, społeczeństwo, pod red. II. Kozakiewicz, E. Mokrzyckiego. M.J. Sionka, PWN, Warszawa.

Touraine A., 1984, Socjologia akcjonalistyczna [w:J Kryzys i schizma. Antyscentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, t. 2, wybór i wstęp E. Mokrzycki, PIW, Warszawa. Toward a General Theory of Action, 1951, T. Parsons, E. Shils (cds). Cambridge. Znaniecki F., 1971. Nauki o kulturze. Narodziny i rozwój, PWN, Warszawa.

Działanie zwrotne, zob. etnometodo-logia.

Dziedzictwo kulturowe, część dorobku kulturowego, która przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. W skład dziedzictwa kulturowego wchodzi to wszystko, co przejęte zostało „w spadku” po wcześniejszych generacjach. Dziedzictwo kulturowe stanowią, z jednej strony, wytwory uznawane za najbardziej wartościowe - stają się one czynnikiem integrującym zbiorowość, umożliwiającym grupową identyfikację. Z drugiej strony, w skład dziedzictwa kulturowego wchodzą wytwory oraz zachowania społeczne nie przez wszystkich uznawane za wzorcowe. Dziedziczone są wzory zachowań niepożądane ze społecznego punktu widzenia. Stanisław Ossowski wskazuje, że w ramach dziedzictwa kulturowego przekazywane są nie tylko przedmioty i wartości, lecz także dyspozycje co do postaw wobec nich i towarzyszących im przeżyć. (A.S.)

Zob. dorobek kulturowy, kultura, przemoc symboliczna, tożsamość, tradycja, wzory i modele.

Efekt aureoli (zjawisko aureoli, ang. halo ęffect), zjawisko występujące przy formułowaniu ocen dotyczących jednostek łub grup społecznych. Polega ono na upodobnianiu się ocen odnoszących się do różnych cech lub „wymiarów” partnera interakcji. Przypisanie jednostce (grupie społecznej) pozytywnych bądź negatywnych cech w jakimś zakresie zwiększa prawdopodobieństwo, że podobna ocena wystąpi

także i w innych zakresach (cechach, kategoriach itp.).