186 Społeczeństwo cyfrowe
stwa. Takie ujęcie nie zawsze jest właściwe. Granice państwowe mogą być wyznaczone w sposób nie uwzględniający podziałów narodowych i społecznych. Zbiorowością społeczną wyodrębnianą głównie na podstawie zajmowania określonego terytorium jest społeczność lokalna. Społeczeństwo w takim ujęciu to zbiorowość obejmująca ogól społeczności lokalnych. Warto wspomnieć, że naród nic może być utożsamiany ze społeczeństwem - na danym terytorium zamieszkiwać mogą osoby różnych narodowości (społeczeństwa wielonarodowe), jak i odwrotnie - przedstawiciele danego narodu mogą przebywać na stałe w obrębie innych społeczeństw.
W ujęciach konceptualnych społeczeństwo bywa często przeciwstawiane jednostce. Człowiek jest istotą społeczną Oznacza to, że jest on formowany przez społeczeństwo, a życie w społeczeństwie jest dla niego naturalnym środowiskiem. Społeczeństwo narzuca jednostce ograniczenia w jej działaniu. Jednostka jednak intemalizuje wartości, normy i obyczaje „narzucone” jej przez społeczeństwo, uznając je za własne. W ten sposób społeczeństwo nie tylko „od zewnątrz”, ale i „od wewnątrz" oddziałuje na człowieka. Co więcej, jednostka pragnie, aby to oddziaływanie miało miejsce (zob. [P. Berger 1988]). (A.S.)
Zob. grupa społeczną kulturą naród, ontologia społeczeństwa, rodziną socjologią społeczność lokalną zbiorowość społeczną Literatura:
Berger P., 1988, Zaproszenie do socjologii, PWN, Warszawą
Kulpińska J„ 1991, Człowiek jako istota społeczna [w:] Socjologia. Problemy podstawowe, pod red. Z. Krawczyką W. Morawskiego, PWN, Warszawą
Podgórccki A., 1995, Spoleczefistwo polskie. WSP. Rzeszów.
Rybicki P., 1979, Struktura społecznego iwiato. PWN. Warszawą
Szczepański J„ 1970, Elementarne pojęcia socjologii, PWN, Warszawą Turowski J., 1994, Socjologia Wielkie struktury społeczne, TN KUL, Lublin.
Społeczeństwo cyfrowe (ang. Digital Society, niem. Digitale Gesellschafi), społeczność ludzi z całego świata, którzy na co dzień nie tylko zawodowo, ale również prywatnie posługują się komputerami, korzystają z intemetu i za jego pomocą utrzymują bezpośrednie kontakty, nawiązują przyjaźnie oraz zlecają różnorodne usługi. Obecnie społeczeństwo cyfrowe obejmuje głównie elity menedżerskie, konsumpcyjne oraz hobbystyczne, ale także małe wspólnoty religijne. Społeczeństwo takie jest potencjalnie dostępne dla każdego, bez względu na rasę, religię czy przynależność państwową. Może stanowić zbiorowość terapeutyczną (na odległość można się leczyć), ale także zbiorowość podlegającą propagandzie, fanatyzmowi, modzie na ekscen-tryczność i obsceniczności (upowszechnianie pornografii za pośrednictwem intemetu). Stąd też w wielu krajach podejmuje się działania w celu blokowania niepożądanych informacji, rysunków czy zdjęć za pomocą odpowiednich programów, a nawet restrykcji prawnych. Społeczeństwo cyfrowe w dającej się przewidzieć przyszłości pozostanie jednak domeną zdecydowanej mniejszości, co wynikać będzie zarówno z wykształcenia zamożności jak i przyzwyczajeń. (M.P.) Literatura:
Brzeziński Z., 1986, Cybernetic Society. New
York.
„Der Spiegel", 1997, nr 3, wyd. specjalne pt
„Der Digitale Mensch".
Społeczeństwo globalne, zob. społeczeństwo.
Społeczeństwo informacyjne (ang. Information Society, fr. sociiti informatitpie. niem. lnformations Gesellschąfl). zbiorowość ludzi z całego świata uczestnicząca w procesach tworzenia, odbierania i przekazywania informacji. Ludzie jako gatunek (jak inne istoty żywe) przystosowani są do przejmowania teoretycznie nieograniczonej ilości informacji, które sami wytwarzają. Bez możliwości odbierania i przysyłania informacji (w postaci różnorodnych bódź-