DSCN8677

228

a**™*- «* »■“ 1“*^{z W,eIko}T- ' ^Serb“ --

""ten Wielkorusi oosi n.żw, „obteor , ma przebieg analog do hartowania a terenu moich badań. B.zczyn przygotowywany ,« _M. kwaszonej żytniej maki albo wyłącznie z roaciencaonogo kwasu slod„-wcao Obxvar“ stosowany jest w celu nadania naczyniom, jak twierdzą garncarze, większej „mocy" oraz nieprzepuszczalni (płynów) _ich ściam kom W Serbii rozczyn wyrabiany jest z mąki kun.uiydzianej. P₀ zanurzeniu do rozczynu naczynia stawiane są również do pieca dla „podsuszenia" i nabierają ciemnego koloru.

_e3®7

cznei

Odymianie naczyń, polegające na redukcji tlenu w związkach żelaza w glinie przez tlenek węgla, stosowane było w odległych epokach przedhistorycznych’⁹⁰ i przetrwało w reliktach na Slowiańszczyżnie «• Można tu zaznaczyć, że część badaczy ceramiki przedhistoryr-A^irminnp nar?vnia o SDecialnvm DOłwsku U'vdon

w niektórych „kulturach*¹ przedhistorycznych, za grafitowane. Pogląd ten mimo że wypowiadano się przeciwko niemu już dawno ’^9B został spopularyzowany³⁹⁹ i znalazł swój wyraz w licznych opracowaniach przedhistorycznego materiału ceramicznego*⁰⁰. Przy pomocy eksperymentu można jednak stwierdzić ponad wszelką wątpliwość błędność tego poglądu °\ Grafitowanie, to znaczy powlekanie powierzchni naczyń grafitem nie było stosowane w czasach przedhistorycznych ani późniejszych. Natomiast grafit sproszkowany był używany jako domieszka sztuczna do gliny, z której wyrabiano już w okresie lateńskim naczynia w metalurgii kolorowej (tygle). Naczynia z domieszką grafitu w okresie lateńskim na Słowiańszczyznie zachodniej pojawiają się razem z używalnością

koła garncarskiego i świadczą o ulepszaniu narzędzi produkcji w metalurgii kolorowej tego okresu.

Poruszone wyżej zagadnienia wymagają specjalnych szczegółowych ^badań’ ^które mo& ^dać podstawę do interesujących uogólnień.

_w _    '    ........-J—..    su.    -^o.

m m' ^Gavazzi' ^Kaludżerovafki... op. cit., str. 3—5.

G r i _r u f ^PrZ^'^{ad: Manuel de re}cherches prehistoriąues... op. cit., str. 188; ki. op cit⁶str 13    °^{P- C}'*"' ^str’ ^ Hołubowicz, Technika obrób-

-Man^Muel^Sl^yA8,^ki' ,^KUllUra '^Ud°^Wa~ °^p- <*•■ I. str. 352. m ^ “‘f* ^r6Cheru^ches P^historiąues... op. cit., str. 188.

schichte, IV/2 str ^ ^Graphilierte Gefasse. Reaileksikon der Vorge-

..Monaublatter", Szczecin 1911 jofy ® f ^GraP^{hit als} Uberzeug auf Urnen. m Szczegół    * ^{,9Uf XXV}' ^slr* 90—92.

szkoły etnologicznej ^p^mańsk^h ^ ^ ^P°⁸'^{ąd W pracach} zachodnio-polskiej

ceramiką... op. cit., str. 15—15

Hołubowicz, Z badań nad

Do § 15 — piasek: pi'asefc — we wsiach Wasiluki (1) i Balciuny (2)-k amień — we wsiach Bucewicze (51) i Filipowce (52); żwir - Wasiluki (1), Balciuny (2), Siemieniuki (3), Dosiańce (6) i Zaborcę (47); żaTstw'a

— Balciuny (2), Zamosze (46), Zablocie (69) i Kurniki (63); żer 'stw'a Sie-rody (75).

Do § 16 — stępa: st'upa — Bucewicze (51), Filipowce (52) i Siniaw-ka (97);

stępor: talk'acz — Bucewicze (51) i Filipowce (52); bit'ufc — Si-niawka (97);

żarna: ż'orna — Wasiluki (1) Balciuny (2), Siemieniuki (3), Dosiańce (6), Zaborcę (47), Bucewicze (51), Filipowce (52), Zamosze (46), Sierody (75), Zablocie (69) i Kurniki (63);

rozcieracz żaren płaskich: k^yam\eń — Wasiluki (1), Balciuny (2), Sie-

...    ~ i    icr\\ :    !««•-

VII.

V

A

A

terminologia

dolny kamień żaren płaskich: k'amień — Dosiańce (6), Zaborcę (47), Zablocie (69) i Kurniki (63); pliVa — Wasiluki (1), Balciuny (2), Siemieniuki (3) i Sierody (75).

mieniuki (3), Dosiańce (6) i Zamosze (46); bit'un — Zablccie (69) i Kup

riiki (63); bit'usznik — Sierody (75).

Do § 32 — podstawka w formie deszczulki: d'enko - Wasiluki ( );

d'oszczeczka — Zaborcę (47), Bucewicze (51), Filipowce (52) i Za o e