Józef SKRZYPCZAK
PODRĘCZNIK WE WSPÓŁCZESNEJ SZKOLE (MIEJSCE, FUNKCJE I ZADANIA)
Do efektywnej i sensownej realizacji każdego konkretnego proce-I su nauczania-uczenia się konieczne jest, jak wiadomo, nie tylko pra-I widłowe ustalenie jego celów i dobranie adekwatnych do tych celów treści, lecz również, między innymi, wybór konkretnych kanałów komunikacji, jakimi owe treści mają być przekazywane uczniowi. Ten ostatni warunek sprowadza się w praktyce do ustalenia, jakimi to środkami dydaktycznymi, poza słowen nauczyciela, posłużyć się należy w procesie kształcenia, aby zrealizować jego cele.
W tym obszarze dociekań współczesna dydaktyka skupia swoją uwagę przede wszystkim na tak zwanych audiowizualnych środkach dydaktycznych (Strykowski, 1984), a w szczególności, w chwili obecnej na kształceniu multimedialnym, realizowanym zwłaszcza poprzez szerokie wykorzystanie komputerów (Siemieniecki, 1994).
Bardzo obiecujące osiągnięcia w tym zakresie zmuszają także do stawiania pytań o dalszy los tych wszystkich środków dydaktycznych, które zaliczyć można do tradycyjnych, a wśród nich przede wszystkim o los i dalszą przydatność w edukacji systematycznej tradycyjnego podręcznika szkolnego. Czy jego era w nauczaniu szkolnym przemija? Jaka właściwie jest, względnie, jaka powinna być jego rola we współczesnej szkole? Czy rzeczywiście już nie warto się nimi zajmować (obecnie badań nad podręcznikami prawie się nie prowadzi)? Czego się od nich właściwie wymaga? Jakie powinny być drogi ewentualnego udoskonalania podręczników? Niniejsze opracowanie jest próbą częściowej odpowiedzi na powyższe pytania.