2910489588

160

Recenzje

we współczesnej szkole, postawy przedstawicieli tej kategorii zawodowej wobec życia i pracy w- szkole „(...) konstruktywne, twórcze, nastawione na ponadprzeciętne działania, pasywne, odtwórcze, adaptacyjne wypełnianie swoich obowiązków' i powinności, agresywne, z tendencją do karania i frustracji, apatii Wskazuje na słabe przygotowanie do pracy, niski status społeczny wykonawców tego zawodu i ich wątłą kondycję psychiczną, zagubienie się w^f zmiennej społeczności lat współczesnych, częste wypalenie zawodowe. Z lektury tej części rozpraw można poznać przyczyny tego swoistego kryzysu i sposób ich neutralizacji.

Wiele miejsca w- rozprawach i studiach poświęcił autor treści, organizacji, osiągnięciom i brakom oraz wadliwości kształcenia i dokształcania nauczycieli, w tym także kadry kierowniczej i pracowników nadzoru pedagogicznego w oświacie. Skonstruował również i opisał klarowny system dokształcania i doskonalenia nauczycieli, kierując się myślą, by dostosować poziom kadr oświatowych do wyzwań cywilizacji przyszłości. Sporo uwagi poświęcił też współczesnemu etosowi i kulturze pracy nauczyciela.

Wspólnym elementem obu części prezentowanego tomu jest ukazanie kierunków i wyników' badań pedagogicznych nad systemem edukacji, efektami i skutkami jego reformowania, rozmiarów i kierunków badań nad funkcjonowaniem różnych elementów' szkoły współczesnej oraz nad nauczycielem — jego kształceniem, dokształcaniem i doskonaleniem, pracą i jej efektami.

W sumie, tak skonstruowana nowa książka Czesława Banacha jest bogatym źródłem wiedzy na temat współczesnej edukacji w Polsce i warunków jej funkcjonowania, aktualnej reformy oraz koniecznych kierunków jej przeobrażeń. Autor jaw^ri się nam nie tylko jako doskonały znawca teorii i praktyki kształcenia dzieci i młodzieży oraz ludzi dorosłych, ale także jako człowiek mocno emocjonalnie zaangażowany w sprawy oświaty i kultury, przejawiający głęboką troskę o dobrą przyszłość i wysoką jakość edukacji młodzieży oraz kształcenia ludzi dorosłych w naszym kraju.

Zaletą książki jest staranne przygotowanie poszczególnych tekstów do druku. Treść wielu z nich „ukonkretniona”, pogłębiona i „ożywiona” została cytatami z wartościowych dzieł innych autorów'. Prawie wszystkie teksty wzbogacone zostały- starannie dobraną bibliografią wartościowych współczesnych prac, które stanow ią dobrą pomoc w- dalszym samokształceniu czytelników-.

Sympatycznym dodatkiem do rozpraw i studiów' opublikowanych w omawianym tomie są wybrane „myśli” i aforyzmy, które autor omawianego dzieła gromadzi od lat z wielką pasją i dobrym skutkiem.

Wysoka wartość merytoryczna i metodologiczna oraz aplikacyjna opublikowanych w książce rozpraw i studiów sprawia, że jej lektura będzie pożyteczna dla wszystkich osób związanych z edukacją: pracowników administracji szkolnej i nadzoru pedagogicznego, nauczycieli wszystkich specjalności na różnych poziomach kształcenia, pracowników-naukowych trudniących się badaniami oświatowymi, studentów- przygotow-ujących się do pracy w szkole, a także niektórych rodziców.

Jest to jednak dzieło adresowane do czytelnika przygotowanego: znającego przynajmniej częściowo problematykę współczesnej edukacji i umiejącego uważnie i ze spokojem czytać fachowe teksty. U takiego czytelnika lektura omawianego dzieła z pewnością wywoła głębokie refleksje i wskaże mu kierunek oraz formy racjonalnej działalności w- obszarze oświaty i kształtowania samego siebie.

Tadeusz Aleksander Uniwersytet Jagielloński

Czesław Banach, Edukacja — wartość — szansa. Wybór prac z lat 1995-2001, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2001, 348 s.

Ewa Bielenda

Proza polska końca XX wieku a postmodernizm

Niemalże w- rocznicę konferencji naukowej, zorganizowanej przez Instytut Filologii Polskiej Akademii Pedagogicznej w- Krakowie, ukazał)- się Annales Acade-miae fhedagogicae Cracovien-sis. Studia Histońcolitterańa I.

Są one kontynuacją Rocz-nika Na ukowo-Dydaktycznego