DSC08

Charakterystyka wybranych zbiorowisk roślinnych Polski 67

5.1.3. Zbiorowiska mezo- i eutroficznych lasów liściastych

Ten typ roślinności, niezwykle bogaty w jednostki syntaksonomiczne, reprezentowany jest przez jedną klasę Querco-Fagetea.

klasa Querco-Fagetea Br.-Bl. et Vlieg. 1937

Zbiorowiska eutroficznych lasów liściastych

Fraxinus excelsior - jesion wyniosły Hepatica nobilis - przylaszczka pospolita Lathraea sąuamata — łuskiewnik różowy Lonicera xylostemum - wiciokrzew sucho-drzew

Melica nutans — perłówka zwisła Poa nemoralis - wiechlina gąjowa Rammculus auricomus - jaskier różnolistny Ribes alpinum - porzeczka alpejska Salvia glutinosa - szałwia lepka Scilla bifolia - cebulica dwulistna

gat. charakterystyczne dla klasy (ChCl.)

Acer campesire - klon polny Acer platanoides - klon pospolity Aegopodium podagraria - podagrycznik pospolity Anemone neniorosa — zawilec gajowy Brachypodium sylyaticum — kłosownica leśna Campanula trachelium - dzwonek pokrzywolistny Carex digitata - turzyca palczasta Corylus avellana - leszczyna pospolita Euonymus europaeus — irzmielina zwyczajna Euonymus verrucosus - trzmielina brodawkowata

Lasy liściaste dominowały niegdyś w krajobrazie Polski, lecz w ciągu kilku ostatnich stuleci zostały zamienione na pola uprawne i użytki zielone. Zbiorowiska z klasy Querco-Fagetea wykształcają się na żyznych glebach piaszczy-sto-gliniastych i gliniastych, o odczynie zasadowym do słabo kwaśnego. Na powierzchni dna lasu znajduje się warstwa opadłych liści i gałęzi. Ulega ona intensywnemu rozkładowi do postaci próchniczno-mineralnej związków o brązowym zabarwieniu, które zazwyczaj przemieszczają się w głąb profilu glebowego, toteż poziomy genetyczne wierzchniej warstwy podłoża przechodzą płynnie jedne w drugie. Warstwy te cechują się wysoką aktywnością biologiczną.

Drzewostany lasów liściastych z opisywanej klasy cechują się bardzo zwartą budową. Są one złożone głównie z dębów (Quercus rubur, Q. petraea), lip (Tilia cordata, T. platyphyllos), grabów (Curpinus betulus), buków (Fagus syhatica), klonów (Acer platanoides, A. pseudoplutanus, A. campestre) i jesionów (Fraxinus excelsior), tworzących często dwie i trzy warstwy. Wyraźnie rozwinięta jest w nich także warstwa krzewów. Warstwa ziół bywa zaś różnie wykształcona. Niewiele jest tu roślin jednorocznych, gdyż warunki świetlne są dla nich z reguły nieodpowiednie, przeważają za to hemikryptofity (naziemno-pączkowe) i geofity (ziemnopączkowe) (ryc. 26 i 27) Niewiele jest także mchów i porostów, które jeśli pojawiają się, to głównie na pniach i zwalonych drzewach. Dużą rolę w formowaniu się runa odgrywa więc w opisywanych lasach oświetlenie. W najniższych piętrach lasu światło jest zatem najistotniejszym czynnikiem ograniczającym występowanie roślin, które przystosowały uę na różne sposoby do panujących tam warunków .