DSC#7

Rozdziać 12

Powstanie heieiwchromcsomow prawdopodobnie byto wynikiem anty senów ałldicnjych aa ledmrn z chromosomów homomarficznYch lr>c. 111L W uwniku ego prasam chromosom Y utraci! pra wic wszystkie geny sprężone z chromo-i X i » osobtakcw XY występuj one w sonie hcuvtooc-nyc

Rozdziać 12

Rjc. "2.

i T rcźm się wrwr norfelogicszae i strukturalnie od chrotuo-MBi X, Bnai zdecy dowme mniejszą liczbę genów mż dnaaona X Proces riMtet: tnejotyczng je* ■ V ognioagy do niewielkich regionów bomołagicziiycii do X * obszarze mehomologic znym okład genów poznem-je mezmieEiimy pasz wiele pokoleń Dlatego chromosom la sonowi bardzo dogodny attenai do badan ewolucyjnych, populacyjny! h (badana kierunków rozprzestrzeniania się populacji na świacie i. pomocny jest leż w ustalaniu ojcostwa. Rcguay homologiczne chromosomów X i V. które pozwalają na parowa e i wysrane materiału genetycznego między hamwhłrinwwanami > końcach krótkich i długich ramion chromosomów X i Y, za-: geny podlegająca, takim samym prawom dziedziczenia jak . Miejsca te nazwano regionami psendoantosomalnymi (PAR F rcgiomy. W1921 roku po raz pierwszy wykazano n ryby ry-i azjatyckiej wy wępowwue croering arer między chromosomami X i V Na i płci u człowieka można znaleźć kilka regionów homologicznych

(ryc. 12_ZV

U osobników XY większość genów sprzężonych z chromosomem X występuje m sanie henazygotycznym. U człowieka i Drosophila istnieją różne mechani-zmy kompensacji dawki produktów genów zlokalizowanych na chromosomie X między : - ma '• »tulącymi płciami. U ssaków zostało to osiągnięte poprzez in-aktywacjęjednego z dwóch chromosomów X w komórkach somatycznych osob-ników płci żeńskiej (rozdział 17.2). Mechanizm kompensacyjny u Drosophila i w rozdz. 12 2

rtmiTfg mu ■~thi-mm

173

Ryc. 122. Homołogczne regiony na chromosomach ptd u człowieka Zródto T Strachan, A. P. Read, 1996

12.1. Doświadczenia Morgana

Bezpośrednich dowodów na lokalizację genów w chromosomach dostarczyły badania Tomasza Morgana i jego współpracowników prowadzone w latach 1909--1914. Największy wpływ na akceptację chromosomowej teorii dziedziczności miały:

-    badanu genów sprzężonych z płcią,

-    badania nondysjunkcji chromosomów płcL

Obiektem prac Morgana była muszka owocowa, która ma tylko cztoy, łatwo wyróżnialne pary chromosomów (wśród nich jedną parę chromosomów płci: XX u samic i XY u samców, pozostałe 3 pary chromosomów, zwane ■WUUUMMMMfl identyczne u obu pici).