Farm1926

ł stopień wypełnienia pokarmem żołądka, rodzaj i skład pokarmu, ruchy pcry_stal. tyczne żołądka i jelit itp.). Dlatego też. lek może przebywać w żołądku od kilkj minut po podaniu na czczo, do kilku godzin po podaniu po posiłku. Leki stałe (kapsułki, tabletki z powłoczką odporną na działanie soku żołądkowego) mog_a przebywać w żołądku nawet do 12 h. Leki podane doustnie w postaci roztworów przechodzą z żołądka do jelit w podobnym czasie, w jakim następuje opróżnienie żołądka z pokarmów. Wypełnienie pokarmem żołądka zmniejsza lub znacznie opóźnia wchłanianie wielu łęków, a zwłaszcza antybiotyków i sulfonamidów. Sa wyjątki, np. grizcofulwina, której wchłanianie z błony śluzowej żołądka odbywa się znacznie łatwiej w obecności pokarmu bogatego w tłuszcze.

Zasadnicze jednak znaczenie dla procesu wchłaniania większości Icków ma pfj treści żołądka. Odczyn soku żołądkowego silnie kwaśny (waha się od pH 1,8-2,0 na czczo do pH 3.0 po posiłku) wpływa na rozpuszczalność i stopień jonizacji leków w środowisku wodnym i jest barierą biologiczną warunkującą przenikanie określonej dla danego związku części niezjonizowanej przez ścianę przewodu pokarmowego do krwiobiegu. Wiele danych wskazuje, że przez błonę śluzową przenikają leki niezjonizowanc, podczas gdy leki zjonizowane nie przenikają przez barierę sok źołądkowy-krew lub przenikają tylko w nieznacznym stopniu (p. rozdz. 2).

Przy stosowaniu Icków doustnie nie należy podawać jednocześnie środków adsorpcyjnych (węgiel leczniczy) i zobojętniających. Należy dodać, że trikrze-

Podanlo

**■^M-    ^{1 p}'“"**ⁿ* ^d°    W<6wż różnych or.clnl.6w prcnwoóu pokarmowy

mian magnezu, stosowany jako środek adsorbujący i zobojętniający, unieczynnia również, enzymy trawienne, np. pepsynę. Wymienione przykładowo grupy łęków hamują, podobnie jak leki ściągające, wchłanianie z przewodu pokarmowego wielu innych leków jednocześnie podawanych doustnie. Niewchłonięte w żołądku leki dostają się do jelita cienkiego i lam dopiero ulegają wchłonięciu

-j, _r.^jonjaowanądo per wchłaniania, wydzielania, syntezy.

Z jelita grubego większość leków wchłania się w ._u.>.vjBzyni siopniu niż z jelita cienkiego. W odcinku tym mogą jednak zachodzić istotne dla przemian i działania leków reakcje wynikające z działania enzymów bakteryjnych. Na przykład glikozydy antrachinonowc ulegają rozkładowi do silnie działających przeczyszczająco związków. Azotany mogą ulegać redukcji do toksycznych azotynów.

Z odbytnicy leki wchłaniają się bezpośrednio do żyły głównej dolnej z pominięciem układu żyły wrotnej i wątroby, nie podlegają zatem, co jest istotne dla wielu leków, metabolizmowi i inaktywacji w wątrobie.

Inne problemy związane z drogami podania leków zostały omówione w rozdz. 2. Wchłanianie leków z różnych odcinków przewodu pokarmowego przedstawiono na ryc. 1.3.

Z jelita cienkiego są wchłaniane prawic wszystkie leki podawane doustnie. Proces wchłaniania, odbywający się w tak szerokim zakresie, przy udziale wielu niezależnych od siebie mechanizmów (wchłanianie słabych elektrolitów organicznych. niektórych silnie zjonizowanych związków, niektórych dużych cząsteczek oraz swoiste procesy czynne), jest możliwy ze względu na szczególne warunki anatomiczne i Fizjologiczne jelita cienkiego, mającego ok. 300 cm długości, ogromną, bogato unaczynioną powierzchnię chłonną, liczącą ok- 300 m² oraz szczególną budowę błony śluzowej, przy stosowaną do pełnienia różnych czynności, np. wchłaniania, wydzielania, syntezy.    .....

Z jelita grubego wieks’7r»«zi»vx—    Fię w mniejszym stopniu niż z jelita

lzić istotne dtn    • **—■»—-

Rozmieszczenie (dystrybucja) leków w organizmie

Ixki po wchłonięciu się z miejsca zastosowania i przedostaniu się do krwiobiegu ulegają tu częściowemu związaniu z białkiem osocza krwi, głównie z albuminami. Stopień wiązania zależy przy tym od budowy cząsteczki leku oraz od stężenia białku. Wiązanie leku z białkiem jest jednym z podstawowych czynników warunkujących siłę i czas trwania działania farmakologicznego danego leku. Część leku związana z białkiem staje się biologicznie nieczynna. W takiej postaci lek nic może przenikać przez bariery ustrojowe, a tym samym wchodzić w reakcje z miejscami receptorowymi w odpowiednich narządach. Nie metabolizuje się, ani też w tej postaci nic jest wydalany z organizmu. Proces wiązania z białkiem przedłuża natomiast działanie farmakologiczne na skutek stopniowego uwalniania leku z kompleksu.

Wiązanie leku z białkiem osocza jest na ogół reakcją odwracalną, podlegającą prawu zachowania mas. Trwałość kompleksu lek-białko zależy od typu wiązania zachodzącego między cząsteczką białka a cząsteczką Icku. Znane są różnego typu wiązania: kowalencyjne, tworzenie chelatów i wiązania jonowe.

Kompleks lek-białko może ulec rozerwaniu pod wpływem różnych czynników, a uwolniona frakcja czynnego leku może wiązać się z odpowiednim recepto