Finanse p stwa Wypych(2 283

Zarządzanie kapitałem obrotowym

Rysunek 8.1. Kapitał obrotowy netto

Majątek trwały		Kapitał stały
Majątek obrotowy	KON
		Zobowiązania bieżąco

chunkowego punktu widzenia są tożsame. Dokładniej wyjaśnia to schemat na rysunku 8.1. Kapitał obrotowy netto (kapitał pracujący) jest zatem częścią łącznego kapitału przedsiębiorstwa - częścią relatywnie płynną, która stanowi swoisty margines bezpieczeństwa dla zaspokojenia zobowiązań wynikających z cyklu kapitału obrotowego. I takie jest właśnie zadanie kapitału obrotowego w przedsiębiorstwie tzn. zmniejszenie ryzyka utraty płynności finansowej.

Z kolei schemat 8.2. obrazuje cykl kapitału obrotowego. W cyklu kapitału obrotowego, podobnie jak i w strukturze aktywów bieżących szczególna rola przypada gotówce. Wymaga to wyjaśnienia dwóch kwestii. Po pierwsze - gotówka pozwala pokryć zobowiązania nie ujęte w powyższym schemacie tj. zobowiązania z tytułu dostaw surowców, usług itp. na warunkach kredytu kupieckiego, zobowiązania podatkowe wobec budżetu, wobec ZUS-u, pracowników i inne.

Po drugie - z pewnym opóźnieniem w gotówkę zamieniają się należności oraz zapasy wyrobów gotowych sprzedawane za gotówkę, a

Rysunek 8.2. Cykl kapitału obrotowego

finanse przcaznęoiomwa

Rysunek 8.3.	Struktura kapitału obrotowego
		surowców
Zapasy		produkcji w toku
		wyrobów solowych
Należności
Gotówka i zbywalne krótkoterminowe papiery wartościowe

z jeszcze większym zapasy wyrobów gotowych sprzedane na warunkach kredytowych itd. Gotówka więc choć jest szczególną formą występowania aktywów bieżących przedsiębiorstwa jest zarazem formą przejawiania się zmieniających charakter wszystkich jej składników. Szczególne jest więc to, że gotówka cechuje się najwyższą płynnością. W praktyce mamy do czynienia ze zmieniającą się w czasie strukturą kapitału obrotowego. Strukturę kapitału obrotowego charakteryzuje schemat na rysunku 8.3.

Podsumowując stwierdzić trzeba, że kapitał obrotowy charakteryzuje się:

1)    krótkim okresem życia - aktywa o cyklu krótszym niż rok,

2)    szybką zmianą na inne środki (gotówka ### zapasy ### wyroby gotowe ### należności ### gotówka itd.),

3)    zjawiskiem synchronizacji.

Ostatnia cecha ma podstawowe znaczenie dla poziomu kapitału obrotowego. Jego poziom zależy bowiem od stopnia synchronizacji między produkcją, sprzedażą oraz inkasowaniem należności (gotówki). Z uwagi na trudności synchronizacji między tymi procesami oraz element niepewności i ryzyka jest konieczne zarządzanie tzn. sterowanie poziomem kapitału obrotowego jego strukturą oraz źródłami finansowania.

Skuteczne zarządzanie kapitałem obrotowym obejmuje trzy następujące funkcje:

1)    Ustalenie pożądanych rozmiarów oraz struktury aktywów (gotówka, należności, zapasy) i pasywów (kapitał własny, kredyty krótkoterminowe, zobowiązania).

2)    Ustanowienie administracyjnych oraz organizacyjnych podstaw zarządzania kapitałem obrotowym w ramach przyjętych ustaleń.

3)    Przyjęcie strategii finansowania kapitału obrotowego.

Ogólna zasada zarządzania kapitałem obrotowym to w istocie zasada kompromisu - kompromisu między koniecznością wywiązywania

283