Foto2290

Art. 14.

2. Do zadań wojewody w sprawach zarządzania kryzysowego należy:

W

2) realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego, w tym

a) wydawanie starostom zaleceń do powiatowych planów zarządzania kryzysowego.

Art. 17.

2. Do zadań starosty w sprawach zarządzania kryzysowego należy:

(...)

2) realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego, w tym:

(...)

c) wydawanie organom gminy zaleceń do gminnego planu zarządzania kryzysowego.

Planowanie działań na poszczególnych szczeblach administracji publicznej nie może być realizowane w sposób autonomiczny. Plany powinny być ze sobą spójne co do wskazania celów działania. W razie braku tej spójności mogłaby powstać sytuacja, w której - przykładowo - gminny plan przeciwpowodziowy zakłada obronę polderów przed zalaniem, a plan wojewódzki uznaje, że poldery należy celowo zalać celem ochrony obszarów ważniejszych z gospodarczego bądź społecznego punktu widzenia. Zastosowany w zarządzaniu kryzysowym mechanizm planowania w oparciu o dokumenty wyjściowe ma takim sytuacjom zapobiec. Spójne powinno być również planowanie zasobów na potrzeby działań, o czym już wspominałem w poprzednich rozdziałach. Powielanie tych samych pozycji magazynowych czy sprzętu ratowniczego na szczeblu gminy, powiatu i województwa jest ekonomicznie nieuzasadnione. Pamiętając o definicji sytuacji kryzysowej, .i zwłaszcza o zapisanej w niej nieadekwatności posiadanych sił i środków (co stanowi o istocie sytuacji kryzysowej), można przyjąć, że siły i środki ujęte w planie na wyższym poziomic powinny stanowić uzupełnienie zasobów przygotowanych przez szczebel niższy. Z drugiej strony cele działania ujęte w planie niższego szczebla me mogą być sprzeczne z celami przyjętymi na szczeblu wyższym. Nie zawsze bowiem niekorzystny rozwój sytuacji ma przebieg „z dołu do góry”. Często informacje o możliwości wystąpienia sytuacji kryzysowej otrzymują najpierw wyższe szczeble administracji i to one będą uruchamiać niezbędne przedsięwzięcia.

Aby osiągnąć spójność poszczególnych planów, w ustawie przyjęto, że zostaną one oparte na wspólnych dokumentach wyjściowych. Dokumentami tymi są:

-    wnioski z raportu o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego (dla planów sporządzanych na szczeblu centralnym);

-    wytyczne ministra właściwego do spraw wewnętrznych (dla planów wojewódzkich);

-    zalecenia wojewody (dla planów powiatowych);

1 zalecenia starosty (dla planów gminnych).

W efekcie poprzez stanowienie dokumentów wyjściowych wszystkie organy zarządzania kryzysowego otrzymały narzędzie pozwalające wpływać na zawartość planów sporządzanych na niższym szczeblu. Przy prawidłowym zastosowaniu tej metodyki powinny zostać wyeliminowane dotychczasowe błędy planistyczne. W szczególności powinno to zapewnić spójność planów sporządzanych na bazie ustaw branżowych oraz ujednolicenie celów działania i zasobów niezbędnych do ich osiągnięcia. Przy okazji powinna zostać dokonana racjonalizacja zapasów gromadzonych niezależnie od siebie w gminnych, powiatowych i wojewódzkich magazynach przeciwpowodziowych.

Również spodziewane obciążenia wynikające z konieczności zapewnienia niezbędnych warunków przeżycia dla ewakuowanej ludności mogą zostać rozłożone na kilka gmin, niekoniecznie bezpośrednio dotkniętych kataklizmem. Mechanizmem, który starosta może wykorzystać tworząc zalecenia do gminnych planów zarządzania kryzysowego, są postanowienia ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie z nimi wykonywanie zadań publicznych może być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego. Ponadto gminy, związki międzygminne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej”. Jedną z form realizacji takiej pomocy jest możliwość zawierania porozumień¹⁰⁰ pozwalających na bezpośrednie realizowanie zadań przez inną gminę, bez konieczności powoływania odrębnej struktury administracyjnej¹⁰¹. W ren sposób nakłady na przygotowanie miejsc dla ewakuowanej ludności mogą zostać znacznie obniżone, o ile w ramach porozumienia zostanie ustalone, że poszczególne gminy będą solidarnie przyjmować osoby, które czasowo zostały pozbawione możliwości zamieszkiwania we własnych domach. W takim przypadku zalecenia do gminnych planów zarządzania kryzysowego powinny wskazywać, jaką ilość poszkodowanych poszczególne gminy przyjmują i kto jest upoważniony do uruchomienia odpowiednich procedur.

Podobny mechanizm może zastosować wojewoda, wydając zalecenia do powiatowych planów' zarządzania kryzysowego. Dotychczas każdy z samorządów powiatowych organizuje magazyn przeciwpowodziowy tylko na własne potrzeby. Z uwagi na ograniczenia finansowe skupia się przy tym na środkach podstawowych, ograniczając nakłady na sprzęt czy materiały droższe lub rzadziej stosowane. W wyniku czego na terenie województwa jest zwykle nadmiar worków czy łopat, a niedosyt pomp i innych koniecznych urządzeń. Sytuację tę można zmienić poprzez zawarcie porozumienia pomiędzy samorządami. Przy takim podejściu, przy

AtL 10 ust. 11 2 ustawy o samorządzie gminnym.

¹⁰⁰    Tamże, art. 8 ust. 2a.

¹⁰¹    Zob szerzej: K Bandarzcwski, Komentarz Jo ustawy o umurziJiie gminnym, ttwwlcxpnlomca.pl.

79