Image067

Podstawę do wydzielania głosek w wyrazach stanowi odpo* **dnipoziom wrażliwości słuchowej. Ponieważptrct-^; ncja słuchowa dziecka w wieku przedszkolnym (zwłaszcza w młodszym wieku przedszkolnym) jest jeszcze słabo rozwtmęu. dlatego też niezmiernie ważną rolę spełniają (omówione juz [ wcześniej) działania wycbowawczo-dydaktyczne o charakterze ogólnorozwojowym, których celem jest między innymi uwrażliwienie dziecka na dźwięki i szmery występujące w otoczeniu. Stopniowo przechodzimy do kształtowania wrażliwości dziecka na dźwięki i szmery mowy ludzkiej. Ćwiczenia słuchu (onematy-l cznego polegają więc na tym, że koncentrujemy się na sferze słu-[ chowej języka, nie wprowadzając jeszcze li ter.’* jako symbolu graficznego głoski.

Analiza dźwiękowa wyrazu powinna przebiegać według określonego stopnia trudności. Dziecko słuchowo wyróżnia głoski najpierw na początku wyrazu, następnie na końcu wyrazu, a I wreszcie w środku wyrazu. Na początku wyrazu dziecku najła-I lwiej wyodrębnić samogłoskę, która stanowi sylabę, np. A-la, 0-la, natomiast na końcu wyrazu łatwiej jest wyodrębnić spółgłoskę niż samogłoskę. Kiedy dziecko potrafi już wyodrębniać poszczególne głoski, przystępujemy do analizy słuchowej całych wyrazów, a następnie ich syntezy pod względem dźwiękowym. Warunkiem efektywności działań wychowawczo-dydaktycznych w zakresie kształtowania u dziecka umiejętności analizy i syntezy słuchowej wyrazów jest atrakcyjność ćwiczeń, ich odpowiednie rozłożenie w czasie (tzn. powinny być często stosowane, ale krótkotrwałe) oraz odpowiedni dobór wyrazów do ćwiczeń (tzn. muszą być proste i łatwe pod względem budowy fonetycznej, a ich treść bliska i znana dziecku).

Kolejne działania wycbowawczo-dydaktyczne sprowadzają się do kształtowania analizy i syntezy słuchowo-wzroko-wej wyrazów. Będzie tu chodziło o podporządkowanie każdej głosce jej odpowiednika graficznego—litery. Toteż ważne jest by brzmienie opracowywanego wyrazu zgodne było z jego zapisem. Do ćwiczeń dobieramy więc tylko takie wyrazy, których pisownia zgodna jest z budową fonetyczną. Dobór ten uwarunkowany jest faktem, iż na poziomie wychowania przedszkolnego nie wprowadzamy dwuznaków i zmiękczeń, samogłosek noso-