img097 4

go powodu rogówkę nazwano nawet miejscem uprzywilejowanym immunoln gicznie. Wynika to z faktu, iż jest ona fizjologicznie slrukluri) beznaczyniową.

Ryc. 13.2. Lokalizacja RKM (rąbkowe komórki macierzyste)

Transplantację rogówki uznaje się za zakończoną sukcesem, jeśli co najmniej rok po zabiegu rogówka pozostaje przeziema. Obecnie oceny skuteczności operacji dokonuje się także przez pryzmat subiektywnych odczuć pacjentów, takich jak znacząca poprawa ostrości wzroku, zmniejszenie dolegliwości bólowych I przywrócenie widzenia obuocznego.

Materiał do przeszczepów allogenicznych pobierany jest od dawców wielo-narządowych ze stwierdzoną śmiercią pnia mózgu oraz dawców zmarłych do 12 godzin od czasu zgonu.

Istnieją4 grupy wskazań do przeszczepienia rogówki. Rogówkę przeszczepia się z przyczyn optycznych, w celu poprawy ostrości wzroku ze wskazań tektonicznych, kiedy przeszczepienie odtwarza anatomiczną strukturę rogówki ze wskazań terapeutycznych, gdy zabiegi przeprowadza się w postępujących schorzeniach rogówki, przy braku odpowiedzi na leczenie zachowawcze, a także ze

wskazań kosmetycznych, gdy występują zniekształcające blizny lub zmętnienia rogówki.

Zwykle transphmlttcję rogówki wyKonuje się /. m.™ -...........

jednocześnie, np. w przypadku bielma, keratoplastykę wykonuje się zc względów optycznych, leczniczych i kosmetycznych.

Klasyczną keratoplastykę rogówki ze względu na technikę operacyjną można podzielić na drążącą (KD) i warstwową (KW). W KD krążek pełnej grubości rogówki chorobowo zmienionej biorcy zastępuje się podobnym fragmentem pobranym od dawcy (ryc. 13.1). Najliczniejszą grupę wśród oczekujących na przeszczep rogówki stanowią pacjenci po operacji usunięcia zaćmy ze wszczepem sztucznej soczewki, u których nastąpiła trwała dekompensacja śródbłonka rogówki, objawiająca się zmętnieniem rogówki i zwyrodnieniem pęcherzowym. KD wykonuje się ponadto w leczeniu zaawansowanej postaci wrodzonego zniekształcenia rogówki, zwłaszcza z dużymi zmianami bliznowatymi w osi widzenia, w rozległych, silnie wysyconych lub zniekształcających rogówkę bliznach pourazowych, a także w przypadku konieczności usunięcia ognisk infekcyjnych lub nowotworowych oraz przeprowadzenia ponownego przeszczepienia rogówki.

W KW wymianie podlegają tylko powierzchowne warstwy rogówki. Najczęściej cięcie przeprowadza się w ²/₃ grubości istoty właściwej, z pozostawieniem błony Descemeta i śródbłonka (przeszczepienie warstwowe przednie) (ryc. 13.1.). Metoda ta jest operacją bezpieczniejszą i mniej uraźną dla oka niż keratoplastyka drążąca, ale trudniejszą technicznie. KW wykonuje się głównie ze wskazań optycznych lub tektonicznych, takich jak zwyrodnienie taśmowate rogówki, dys-trofie powierzchowne warstw rogówki, nawracające zapalenia rogówki wywołane wirusami neurotropowymi (Herpes sitnplex i H. zoster), wrzody rogówki oporne na leczenie, skrzydlik nawrotowy, oparzenia chemiczne i termiczne oraz powierzchownie położone blizny. KW znajduje również zastosowanie w leczeniu nowotworów rogówki. Keratoplastyka warstwowa może być zabiegiem poprzedzającym przeszczep drążący w celu poprawy bądź odtworzenia warunków anatomicznych i fizjologicznych rogówki, np. w ciężkich przypadkach klinicznych po oparzeniach chemicznych.

Od niedawna wykonuje się także keratoplastykę warstwową tylną, podczas której wymianie podlega tylko tylna warstwa istoty właściwej, błona Descemeta i śródbłonek.

171