img135

W wyniku rozkładu kwasów nukleinowych jest również uwalniany amoniak. Zasady purynowe i pirymidynowe są rozkładane na kwasy organiczne, mocznik, aminokwasy i ostatecznie amoniak. Rozkład kwasów nukleinowych do zasad azotowych przeprowadzają liczne bakterie, grzyby i promieniowce: Achromobacter, Bacillus, Streptomyces, Aspergillus, Penicillum. Przy rozkładzie zasad purynowych i pirymidynowych dominują gatunki z rodzajów: Pseudomonas, Corynebacterium, Micrococcus oraz Clostridium.

7.3. Rozkład mocznika

Mocznik — COCNH^, jest produktem rozkładu białek w organizmie zwierzęcym. Dla wielu bakterii heterotroficznych mocznik może być źródłem azotu, a dla typowych bakterii mocznikowych, przy braku innych związków organicznych - źródłem azotu i węgla. Rozkład mocznika katalizuje hydrolitycz-ny enzym — ureaza. Oprócz typowych bakterii mocznikowych, np. Urobacte-rium, Urobacillus, Sporosarcina, Proteus, Providencia, Morganella, rozkład mocznika mogą przeprowadzać niektóre gatunki Bacillus, Pseudomonas, Alcaligenes, Corynebacterium, Clostridum i niektóre gatunki grzybów. Oznaczenie tej cechy bakterii przeprowadza się na podłożu Christensena.

7.4. Nitryfikacja

7.4.1. Charakterystyka procesu

Nitryfikacją nazywa się proces biologiczny prowadzony przez chemolitotrofy, które utleniają jon amonowy do azotanów. Jest to proces bardzo swoisty, przebiegający w dwóch etapach, pi'owadzonych przez dwie różne grupy bakterii. Bakterie nitryfikacyjne zostały wyodrębnione i oznaczone przez Winogrodskiego w 1890 roku.

7.4.2. Nitryfikacja I fazy

Do pierwszej grupy - utleniającej NH₄ do N0₂ i określanej jako „nitroso” -należy rodzaj Nitrosomonas. Są to drobne organizmy, wybitnie tlenowe, tworzące często skupienia komórek otoczonych śluzem. Mają kształt drobnych pałeczek, niewiele się między sobą różnią morfologicznie. Jest to rodzaj najbardziej rozpowszechniony i najbardziej reprezentatywny dla tej grupy. Występuje on w glebach europejskich, stąd nazwa jednego z gatunków tego rodzaju - Nitrosomonas europea. W klimacie ciepłym występuje inny rodzaj nitryfikatorów, tzn. Nitrosococcus, o kształtach zbliżonych do

59