img194

ściej spotyka się rodzaje: Micrococcus, Sarcina, Pseudomonas, Flauobacte-rium, Proteus, Bacillus, Mycobacterium. Często występują też promieniowce i grzyby. W wodach silnie zanieczyszczonych substancjami organicznymi rozwijają się: Zooglea ramigera, Sphaerotillus natans i pokrewne bakterie nitkowate. Ilość mikroflory w zbiornikach stojących zależy od typu zbiornika. Bakterie liczniej występują w zbiornikach płytkich, szybko się nagrzewających. Ilość ich w wodzie wzrasta wraz ze wzrostem stopnia troficzno-ści. Liczniej występują w strefie przybrzeżnej (litoralu) niż w toni wodnej (pelagialu), a ich liczba maleje w miarę oddalania się od miast i osiedli.

Mikroflora jezior, zbiorników zaporowych i stawów jest specyficzna i odmienna od mikroflory rzek. Do najbardziej rozpowszechnionych zalicza się rodzaje: Staphylococcus, Micrococcus, Mycobacterium, Bacterium, Pseudomonas, Bacillus i inne. Większość tych rodzajów występuje zarówno w wodach oligotroficznych, jak i eutroficznych. W rozmaitych jeziorach stwierdzono różne gatunki bakterii siarkowych foto- i chemosyntetyzują-cych (Chromatium, Thiospiryllum), bakterii żelazistych, wodorowych, ni-tryfikacyjnych (Nitrosomonas, Nitrocystis, Nitrobacter) i denitryfikacyjnych (.Pseudomonas, Desulfooibrio), rozkładających węglowodany (Pseudomonas, Flauobacterium, Micrococcus), rozkładających celulozę (Cytophaga, Sporo-cy top Haga, Celloibrio), rozkładających białka i aminokwasy (Bacillus, Clo-stridium, Pseudomonas), redukujących siarczany (Desulfouibrio, Desulfolo-bus), utleniających siarkowodór (Beggiatoa, Thiotrix) oraz wiążących azot atmosferyczny (Azotobacter). Skład jakościowy mikroflory wodnej wiąże się ściśle z troficznością zbiornika. W zbiornikach eutroficznych dominują formy nieprzetrwalnikujące, w mezotroficznych, w których wielkość produkcji pierwotnej jest mniejsza, mają one mniejszy udział niż formy przetrwalni-kujące. W miarę nasilania się eutrofizacji rodzaj Flauobacterium ustępuje miejsca takim rodzajom, jak: Pseudomonas (szczególnie Ps. fluorescens), i bakteriom z rodziny Enterobacteriaceae. W zbiornikach dystroficznych, gdzie występuje dużo trudno rozkładanej substancji (związków humusowych), wzrasta udział form przetrwalnikujących. W jeziorach wśród promieniowców najczęściej spotyka się rodzaje: Micromonospora, Actinoplanes, Streptomyces. Grzyby są z reguły reprezentowane przez drożdże z rodzajów: Rhodotorula, Candida, Torulopsis, Hansenula, i pleśnie z rodzajów: Penicil-lum, Cladosporium, Mucor, Geotrichum, Rhizopus, Aspergillus, Fusarium.

W zbiornikach wodnych obserwuje się różne rozmieszczenie pionowe bakterii i znaczne wahania dzienne, dobowe i sezonowe. Różnice w ich sezonowym występowaniu są przede wszystkim związane z okresami cyrkulacji wiosennej i jesiennej oraz stagnacji letniej i zimowej. Ogólnie największe liczebności mikroorganizmów występują w powierzchniowej warstwie wody, co jest związane z flotacją organicznych (tłuszcze, lipidy) i mineralnych cząstek uwalniających się przy obumieraniu organizmów planktonowych. Dodatkowymi czynnikami warunkującymi występowanie mikroflory w wodach jeziornych są: natlenienie, promieniowanie słoneczne oraz dyfuzja azotu atmosferycznego z powietrza.

119