nieniem dehydrogenaz, galaktozydaz, nitrogenaz. Wyniki tych badań są przydatne nie tylko do prognozowania przebiegu samooczyszczania wód w obecności ścieków przemysłowych, ale także do projektowania procesów technologicznych oczyszczania ścieków.
Ścieki przed wprowadzeniem do odbieralnika - rzeki lub jeziora - powinny być oczyszczone w oczyszczalni. Głównymi zadaniami procesu oczyszczania ścieków są: usunięcie zawiesin, obniżenie stężenia związków organicznych i mineralnych, usunięcie trucizn i związków genotoksycznych oraz substancji kumulujących się w tkankach. Ścieki nie mogą zawierać także drobnoustrojów chorobotwórczych. Formy patogenne przenoszą się wraz ze ściekami do wód powierzchniowych lub gleb, gdy są wykorzystywane rolniczo.
Eliminacja zanieczyszczeń bakteriologicznych ze ścieków, zależnie od typu zastosowanych urządzeń, może wynosić od 70 do ponad 90% początkowej ich liczby, a redukcja wirusów od 50 do 99%. Wynika stąd, że odpływy, nawet dobrze pracującej oczyszczalni, do której dopływają ścieki zawierające wysoką liczbę bakterii, mogą nadal zawierać podwyższone zawartości różnorodnych mikroorganizmów, w tym chorobotwórcze bakterie i wirusy. Z tego względu odprowadzanie odpływów z oczyszczalni do wód powierzchniowych powinno być połączone z kontrolą ich stanu bakteriologicznego. Polska nie ma, jak dotąd, jednoznacznie ustalonych norm, które określałyby dopuszczalną liczbę bakterii wskaźnikowych w odpływach z oczyszczalni. Warunki fizykochemiczne, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do zlewni, zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 29 listopada 2002 r. W załączniku 6 tego rozporządzenia zostały określone warunki epidemiologiczne, jakim powinny odpowiadać ścieki przeznaczone do rolniczego wykorzystania. W 1 litrze tych ścieków nie dopuszcza się występowania bakterii z rodzaju Salmonella oraz więcej niż 10 jaj pasożytów z rodzajów Ascoris, Trichuris i Toxocarus.
Usuwanie zanieczyszczeń ze ścieków odbywa się w specjalnie do tego przeznaczonych urządzeniach, w których wykorzystuje się zarówno procesy fizyczne i chemiczne, jak i biologiczne, zachodzące głównie pod wpływem mikroorganizmów.
Wstępne przygotowanie ścieków polega na cedzeniu (przez kraty, sita), sedymentacji i flotacji ciał nie rozpuszczonych, czyli zawiesin. Określane jest ono jako tzw. oczyszczanie mechaniczne lub pierwszy stopień oczyszczania ścieków. Zmniejsza ono bardzo wyraźnie (od 50 do 70%) liczbę komórek bakterii i innych drobnoustrojów, gdyż komórki te, osiadając na zawiesinach, opadają na dno osadnika wstępnego, z którego są usuwane.
137