img213

354

Rye. 12. Bóg pochylający się nad leżącym koniem. Przedstawienie interpretowane jako znany z Drugiego zaklęcia merseburskiego epizod uzdrowienia nogi konia Baldra przez Wotana/Odyna. Scena z brakteatu Schónen-B (za: K. Hauck 1992, 242). Podobnie interpretuje się przedstawienia samej głowy boga widniejącej nad koniem ze złamaną przednią nogą (na której czasem siedzi ptak), jak np. na brakteacie Halsinborg (K. Hauck 1978. Tafel 26) ........................ 114

Ryc. 13. Samoofiara Odyna? Przedstawienie na złotym brakteacie Ars B. Postać wojownika z włócznią o zakręconym drzewcu i ostrzu skierowanym w stronę trzymającej ją postaci ludzkiej z końskim ogonem. Przedstawienie interpretowane jako nawiązanie

do mitu samoofiary Odyna (przerys z: K. Hauck 1978, 397)............. 117

Ryc. 14. Kamień z Altuna w Upplandzie. Szwecja. X wiek. Na górze postać na podwyższeniu (Odyn?), w środku postać na koniu (Frej?), u dołu Thor walczący z Midgardsor-mem. Widać, jak stopa Thora przebija poszycie łodzi (przerys za: E.O.G. Turville-Petre 1964, Fig. 21).................................. 128

Ryc. 15. Srebrny młotek Thora. Skania, koniec X wieku (za: Viking og Hvidekrist. Norden

og Europa 800-1200, wyd. E. Roesdahl, K0benhavn 1992, 190) .......... 129

Ryc. 16. Symbol valknuta (przerys za: E. Nylen, J.P. Lamm 1991,64)............ 146

Ryc. 17. Midgardsorm. Scena przedstawiająca Węża świata połykającego łeb byka zatknięty na hak wędki Thora. Fragment miniatury z papierowego manuskryptu Eddy poetyckiej AM 738 z 1680 roku (ongiś w Kopenhadze, Det Arnamagnaeanske Sammling,

obecnie w Stofnun Arna Magnussonar w Reykjaviku)................ 158

Ryc. 18. Frej z Rallinge. Szwecja. Maleńka figurka uznawana za wyobrażenie boga Freja (przerys za: Viking og Hridekrist. Norden og Europa 800-1200. wyd. E. Roesdahl,

K0benhavn 1992, 147) ................................ 159

Ryc. 19. Fragmenty zaklęcia runicznego z Bergen (przerys za: A. Liest0l    1965, fig. 3)    ...    179

Ryc. 20. Śmierć Baldra. Brakteat Faxe (przerys z: K. Hauck 1978).............. 194

Ryc. 21. Olbrzymka Hyrrokin. Olbrzymka jedzie na wilku trzymając węże jako wodze. Kamień z Hunestad w Skanii, Szwecja. XI wiek .................... 208

Ryc. 22. Złoty róg z Gallehus. Jeden z dwóch złotych rogów z początków epoki wędrówek ludów, odnalezionych w Gallehus, ale w 1802 roku ukradzionych z Muzeum w Kopenhadze i przetopionych, znanych jedynie z przerysu Ole Worma (za: L. Jacobsen.

E. Moltke, Danmarks Runeindskrifter, t. 1, 1941, 12 i 16).............. 221

Ryc. 23. Fontanna Gefjon w Kopenhadze. XIX wiek (fot. L.P. Słupecki)    .......... 232

Ryc. 24. Kobieca postać na brakteacie Grossfahner-B (za: Mythological Women 2002. Platę Ic).    233

Ryc. 25. Sceny z mitu Sygurda na płycie runicznej z Ramsunda. Sódermanland. Szwecja,

XI wiek (za: L.P. Słupecki 2002, 192) ........................ 245

Ryc. 26. Domniemany Thurs. Trójgłowa postać na mniejszym rogu z Gallehus (za: G. Leń-

czyk, Swiatowit zbruczański, „Materiały Archeologiczne” 5, 54).......... 284

Ryc. 27. Loki z zaszytymi ustami. Kamień z wyposażenia stanowiska hutniczego w Sanptun (Dania) z ok. 1000 roku (za: Danefae. Til Hendes Majestaet Dronning Margarete II. red. P.V. Glob, K0benhavn 1980, 32)......................... 326

Ryc. 28. Wojownicy w hełmach zdobionych wyobrażeniem dzika. Scena na patrycy z Tors-

lunda (za W. Duczko 2002, 178) . ....................'...... 327

Ryc. 29. Wóz z pochówku łodziowego w kurhanie w Oseberg, Norwegia, IX wiek. Obecnie

w Viking Ship Museum w Oslo (za: L.P. Słupecki 1998, 135)............ 352

Ryc. 30. Tkanina z Oseberg. Procesja kultowa. Akwarela Mary Strom z rekonstrukcją przedstawień (za: B. Hougen, Osebergfunnets Billedvev, „Yiking”, 1940) ........ 360

INDEKS BÓSTW I POSTACI MITYCZNYCH

Aegir 56, 76, 127, 154, 155, 219, 222, 285, 289, 296, 297, 303, 308 Agnar 121, 122, 264 Alfrigg 218, 274, 324 Allfódr (=Odyn) 47, 49, 98, 108, 250 Alvis 18, 133, 135, 322 Alvita 243, 307 Andvari 218, 325 Angrboda 65,94, 201,215 Ansowie (por. Asowie) 77 Ask 37, 38, 39, 40, 41, 67, 98, 127, 145, 227, 238

Asowie 11, 12, 31, 36, 37, 41, 42, 45, 46, 47, 48, 53,    55,    56,    57, 59,    62,    64,    65,    66,

68, 69,    70,    72,    74, 75,    76,    77,    78,    79,

80, 81,    83,    84,    85, 86,    87,    88,    90,    91,

93, 94,    96,    97,    98, 99,    117, 118, 119,

123, 124, 127, 131, 132, 134, 140, 141, 142, 144, 147, 149, 150, 154, 156, 159, 160, 166, 167, 168, 169, 170, 172, 173, 174, 177, 178, 184, 186, 190, 196, 197, 198, 200, 201, 202, 207, 212, 214, 215, 219, 221, 222, 227, 228, 230, 231, 236, 238, 239, 249, 255, 256, 263, 265, 270, 275, 276, 284, 285, 288, 291, 292, 293, 296, 300, 301, 302, 307, 311, 312, 314, 322, 323

Asynie 11, 76, 173, 190, 201, 215, 249, 250, 251, 252, 254, 259, 260, 261, 265, 266, 279, 289, 302 Aud 33, 247, 248 Audumla 28, 29 Aurboda 304 Aurvandil 35, 144, 227 Austri 30, 317

Baldr 11, 18, 45, 46, 49, 56, 64, 65, 67, 76, 100, 101, 103, 104, 110, 114, 115, 123, 127, 138, 141, 167, 173, 178, 178, 181, 184, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 212, 213, 217, 219, 220, 223, 249, 251, 264, 265, 266, 272, 294, 302, 318 Bara 298 Baugi 88 Beli 174 Bergelmir 29 Berling 218, 274, 324 Bestia 28, 29, 42, 118, 288, 290, 300, 305 Bifur 318 Bil 34, 250, 251 Billing 316 Blain 36, 318 Bofur 318

Bolthom 29, 118, 290, 300 Bombur 318 Bous 123, 206

Bragi 11, 76, 101, 103, 110, 112, 116, 144, 156, 198, 221,230, 251,265, 305 Brimir 36, 50, 64, 118 Brokkur 323, 324 Buri 11, 31, 100, 288 Burr 28, 29, 32, 37, 42, 288 Bylgia 288

Czarne Elfy (= karły) 279,314 Dagr 33, 34, 106, 322

Dainn 54, 117, 118, 273, 308, 311, 318, 324 Disy 11, 68, 73, 76, 190, 230, 133, 234, 235, 236, 237, 247, 253, 266, 268, 284