192
Emerytura dożywotnia będzie mogła być wypłacana w postaci":
- indywidualnej emerytury dożywotniej płatnej na rzecz danego świadczc-niobiorcy,
indywidualnej emerytury dożywotniej z gwarantowanym okresem płatności regulowanej na rzecz świadczeniobiorcy z zastrzeżeniem wypłaty świadczenia gwarancyjnego na rzecz wskazanego beneficjenta, w przypadku śmierci świadczeniobiorcy przed upływem okresu objętego gwarancją,
małżeńskiej emerytury dożywotniej płatnej łącznie na rzecz obojga małżonków, a w przypadku śmierci jednego z nich na rzecz małżonka pozostałego przy życiu,
małżeńskiej emerytury dożywotniej z gwarantowanym okresem płatności regulowanej łącznie na rzecz obojga małżonków, a w przypadku śmierci jednego z. nich na rzecz małżonka pozostałego przy życiu, z zastrzeżeniem wypłaty świadczenia gwarancyjnego na rzecz wskazanego beneficjenta, w przypadku śmierci obu małżonków przed upływem okresu objętego gwarancją.
W nowym systemie emerytalnym państwo stworzyło ubezpieczonym możliwość „doubezpieczenia się”, aby zapobiec możliwości znacznego obniżenia się poziomu życia po zakończeniu działalności zawodowej. Emerytura wypłacana z I i II filara będzie tzw. emeryturą bazową wypłacaną z dwóch źródeł, pochodzącą z systemu obowiązkowego, powszechnego i gwarantowanego przez państwo. (iwarancja la dotyczy minimalnej wysokości świadczenia emerytalnego. Z badań kontrolnych NIK wynika, że emerytura z dwóch zreformowanych filarów będzie niższa, niż świadczenia wypłacane do tej pory przez ZUS. Według wstępnych analiz może wynosić zaledwie 40-60% ostatnio otrzymywanego wynagrodzenia. Przystąpienie do III filaru jest dobrowolne. Ma on charakter kapitałowy i jest zarządzany przez prywatne instytucje. Jest on dodatkowym uzupełnieniem przyszłej emerytury. Im wcześniej podejmie się decyzję o oszczędzaniu w ramach 111 filaru, tym wyższa będzie wartość przyszłej emerytury. Trzeci filar zreformowanego systemu emerytalnego tworzą formy indywidualnego, długoterminowego oszczędzania na starość oraz zgodnie z założeniami reformy Pracownicze Programy Emerytalne54
M W projekcie ustawy przyjęto, ż.c emerytury będą wypłacane przez odrębne nowe instytucje finansowe zwane zakładami emerytalnymi. Szeroko na ten temat pisze T. Szumlicz, Vatlemecum funduszy emerytalnych, „Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych" 1998, iii 10 i nasi.
'' Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. ni 116i poz. 1207).
(ITF) oraz wprowadzone we wrześniu 2(X)4 r. (zw. Indywidualne Konia Hmerytal ne55 (IKK).
III filar cechuje całkowita dobrowolność wpłat, indywidualna decyzja o wy sokości składek oraz wybór zarówno formy oszczędzania, jak i terminu rozpo częcia oszczędzania.
1 września 1997 r. na miejsce rent inwalidzkich wprowadzono renty z tytułu niezdolności do pracy56. W myśl ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje osobie ubezpieczonej, która została uznana za całkowicie lub czę ściowo niezdolną do pracy. W rozumieniu ustawy niezdolna do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. 1 tak:
- całkowicie niezdolna do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wy konywania jakiejkolwiek pracy,
- częściowo niezdolna do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraci la zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.
Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia następujące warunki:
- jest niezdolny do pracy,
- ma wymagany okres ubezpieczenia,
- stał się niezdolny do pracy w czasie ubezpieczenia lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy po jego ustaniu.
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubez pieczeń Społecznych57 wyróżnia trzy rodzaje rent:
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych (D/.U. iii 116. poz. 1204 i 1205).
'fl Zoli ustawa /. dnia 2H czerwcu 1406 r. o zmianie niektórych ustaw o zaopatrzeniu emery-liiluym i o ubezpieczeniu społecznym, I)z.U, iii 100, poz. 461.
w I)z.11. nr 162, poz. ItlK.z póżn zin.