IMG22

Mechanizm nadtapiania stopów o tym składzie można wytłumaczyć, posługując się schematami przedstawionymi na rysunku 7.38.

Materiał wyjściowy składa się z małych i dużych cząstek 0 (AfCu) w fazie a (rys. 7.38a, g). Na granicy między SCS a materiałem rodzimym (rys. 7.38b) materiał jest nagrzany do temperatury T_E. W wyniku reakcji a ^{+ 6} -*■ L& nastąpi utworzenie cieczy L_E o składzie C_E. Przy chłodzeniu płynna eutektyka krystalizuje (rys. 7.38e). Powyżej T_r w środku SCS następuje intensywne rozpuszczanie fazy 0. Ponieważ temperatura jest powyżej T_E, w cieczy o składzie eutektycznym rozpuszcza się otaczająca ją faza a. Ciecz będzie więc miała skład podeutektyczny (rys. 7.38c). Przy chłodzeniu z cieczy o składzie podeutektycznym krystalizuje najpierw faza a, natomiast ciecz wzbogaca się w Cu. Po osiągnięciu składu C_E zachodzi reakcja eutektyczna i krystalizacja się kończy. W wyniku działania takiego cyklu cieplnego otrzymamy wydzielenia roztworu stałego a na granicach ziaren z wydzieleniami resztkowej eutektyki oraz obszary eutektyki otoczone wcześniej wydzieloną z niej fazą a. Przykład takiej struktury pokazano na rysunku 7.38h.

podczas

spawania

brak cieczy w T<T_E

materiał spawany

a (-)-> + L_e    a rozpuszcza się

w T=T_e    w cieczy wf>f_t

/ ciecz / eutektyczna^

ciecz

podeutektyczna

po spawaniu

eutektyka na GZ j eutektyka

eutektyka

a zubożone w Cu

Q) •«.

spoina

eutektyka

Rys. 7.38. Schemat i rzeczywiste zmiany struktury zachodzące w strefie częściowego stopienia w wyniku reakcji związku międzymetalicznego 0 z roztworem a w stopach Cu-AI (opis w tekście)

332