IMG03

cze w dużej mierze jest więc określona stopniem jego niejednorodności. Wynika z tego, że przy dużych szybkościach chłodzenia ilość martenzytu jest mniejsza, natomiast ilość bainitu większa niż w wypadku obróbki cieplnej.

8.6. Obliczeniowy sposób wyznaczania wykresów CTPc-S

Z powodu znacznej różnorodności wykresów CTPc-S ich pełny, analityczny opis jest w znacznym stopniu utrudniony. Istnieją natomiast wzory pozwalające wyliczyć niektóre wielkości charakterystyczne dla tych wykresów. Dzięki znajomości tych wielkości można opracować uproszczone wykresy CTPc-S.

Obliczeniowy wykres CTPc-S jest wykonywany i analizowany na podstawie następujących wielkości:

M_s - temperatura początku przemiany martenzytycznej, °C,

B_s - temperatura początku przemiany bainitycznej, °C,

F_s - temperatura początku przemiany ferrytycznej, °C,

t_B - czas do początku przemiany bainitycznej, s,

t_F - czas do początku przemiany ferrytycznej, s,

t_p - czas do początku przemiany perlitycznej, s,

t_Mk - czas do zakończenia przemiany martenzytycznej, s.

Zostało opracowanych wiele zależności, według których można obliczyć poszczególne punkty wykresów CTPc-S. Niektóre z nich podano poniżej.

Według Coe [123]:

M₍ = 539 - 423 C - 30,4 Mn - 17,7 Ni - 12,1 Cr-7,5 Mo    (8.8)

M_r= 346 - 474 C - 33 Mn - 17 Ni - 17 Cr - 21 Mo    (8.9)

Według Honeycombe’a [124]:

B_s = 830 - 270 C- 80 Mn -70 Cr -83 Mo    (8.10)

Według Inagaki [125]:

log t_B = [5,81 (C + Si/16 + Mn/19 + Ni/48 + Cr/20 + Mo/7 + V/28) - 1,13]    (8.11)

log t_F= [5,80 (C + Si/291 + Mn/14 + Ni/67 + Cr/16 + Mo/6 + V/425) - 1,13]    (8.12)

log t_P= [5,14 (C + Si/17 + Mn/19 + Ni/25 + Cr/16 + Mo/4 + V/3) + 0,06]    (8.13)

Według Zemana [126]:

M_s = 646,6 - 2418,2 C + 219,6 Mn - 454 Si + 41,4 Cr - 134,7 Ni +    (8.14)

+ 9,3 Mo - 7,1 V + 35,2 Nb + 2115,1 C²-175,3 Mn²-36,7 Si² +

+ 45,3 Cr² + 95,5 Ni² + 119,2 Mo² + 716,7 C • Mn + 228,6 Mn • Si +

+ 535,5 C • Si

413