3.1.5. Przesunięcie w poziomie posadowienia lub w warstwach głębszych podłoża
Składowa pozioma obciążeń działających na fundament może przesunąć p wraz z budowlą w kierunku swego działania. Przesunięcie to może nastąpić w płaszczyźnie podstawy fundamentu lub głębiej, wewnątrz gruntu, jeżeli do głębokości z s B/4 zalega słabsza warstwa (rys. 3.8). Przesunięciu poz» memu w płaszczyźnie podstawy fundamentu przeciwstawia się siła U/tu występująca pomiędzy materiałem fundamentu a gruntem bądź opór ścinana występujący w samym gruncie. Przesunięciu w podłożu zaś — opór ścinana występujący w gruncie.
Rys. 3.8. Schematy obliczeniowe do sprawdzania możliwości poziomego przesuwu fundunemu
Ogólny warunek pierwszego stanu granicznego w postaci:
przy sprawdzaniu na przesunięcie poziomych podstaw fundamentów bezpośrednich przybiera postać:
Tr * mT}'\ »
gdzie:
Tr — obliczeniowa (większa) wartość składowej poziomej obciążenia (kNl* Tfr) — obliczeniowa najmniejsza wartość oporu granicznego podłoża przeciwdziałająca obciążeniom poziomym [kN], m — współczynnik korekcyjny równy 0,8.
W obliczeniach przesunięcia płytko posadowionych fundamentów bezp®" średnich pomija się siły parcia i odporu gruntu (Em i Ep) działające z obu stron
fundamentu, jak na rys. 3.8. Przy sprawdzaniu warunku na przesunięcie w poziomie podstawy fundamentu opór graniczny podłoża jest więc równy:
— w przypadku poślizgu fundamentu po gruncie
3f? = N, ji (3.20)
- w przypadku poślizgu fundamentu na skutek ścięcia gruntu pod podstawą
T/2 - ty tg«J)(r> + (3.21)
gdzie:
Nr — obliczeniowa wartość pionowej składowej obciążenia [kN]
| — obliczeniowa wartość współczynnika tarcia gruntu pod podsta
wą fundamentu wg tabl. 3.2,
<j,(r),c(r) _ obliczeniowe (mniejsze) wartości parametrów podłoża w poziomie posadowienia <|i„ lub lub [°], [kPa],
F — powierzchnia przekazywania obciążenia [tn1].
Jeżeli słabsza warstwa podłoża występuje płytko (zsfl/4) należy również obliczyć siłę:
1$ - Nftg<J>w + c<r>F (3.22)
gdzie:
H -- obliczeniowa wartość pionowej składowej obciążenia wraz
z ciężarem gruntu do stropu warstwy słabszej [kN],
<t>(r), eW — parametry warstwy słabszej.
PRZYKŁAD 3.3
Sprawdzić pierwszy stan graniczny ze względu na przesunięcie stopy fundamentowej obciążonej jak w przykładzie 3.2, gdzie:
Nr *= 3600kN Trl =■ 600kN
B = 2,5m, L * 4,0m
a w podłożu występuje piasek drobnoziarnisty, dla którego * 27°. Warstwa słabsza występuje tu na głębokości 3.3 m poniżej poziomu posadowienia, a więc na głębokości z > 1/4 (3,3 > 1,0). W przypadku tym nie ma konieczności sprawdzenia, czy przesunięcie nie wystąpi w stropie warstwy słabszej. Sprawdzamy tylko możliwość przesunięcia w poziomie posadowienia stopy wg wzorów (3.20) i (3.21).
Przyjmując zgodnie z tabl. 3.2, (i » 0,45. przy założeniu, że stopa jest wykonana z betonu chropowatego:
||| - 3600 0,45 - 1620kN
37