Fundamenty oparte bezpośrednio na gruncie (fundamenty bezpofafc przekazują obciążenia od budowli na podłoże gruntowe występujące pod c podstawą.
Do fundamentów bezpośrednich zaliczamy:
a) lawy fundamentowe przenoszące obciążenia od ścian lub szeregu slupć«
b) stopy fundamentowe wykonywane pod pojedyncze słupy lub pod łfe sąsiadujących ze sobą słupów,
c) ruszty fundamentowe tworzące regularne układy sztywnych law funda® towych, stosowane na słabym i niejednorodnym podłożu lub przy duid obciążeniach,
d) płyty fundamentowe przenoszące obciążenia od budowli całą powierzcie obrysu budowli,
e) skrzynie fundamentowe stosowane przy dużych obciążeniach (wieżowf! tworzy je wzajemnie sztywno związany układ płyta denna - ściany M* mentów - strop pierwszej kondygnacji,
f) fundamenty blokowe - stosowane pod maszyny i urządzenia w zakldd przemysłowych.
Fundamenty mogą być wykonane z różnych materiałów, np. z kanio® cegły palonej, betonu i żelbetu.
Najodpowiedniejszym materiałem do wykonania fundamentów jest WJ i żelbet - stosowane najczęściej. Beton charakteryzuje się dużą wytrzyi®** cią, odpornością na wilgoć i środowisko agresywne (wykonany z odpo"1, niego cementu i z odpowiednimi dodatkami) oraz łatwością kształtowani!
W dobrych warunkach gruntowych i powyżej zwierciadła wody gn®*®” do budowli lekkich (budownictwo wiejskie) używa się na fundamenty w
Kamień ze skał twardych jest dobrym materiałem do budowy tów. Ze względu jednak na trudności wykonawcze używa się go jedynie do sporządzania tzw. betonu rodzynkowego stosowanego do o’®' ków niskich (ułożony w dole fundamentowym kamień zalewa się betone®1
Ze względu na założenia obliczeniowe przyjęte przy projektowaniu fundamentów, fundamenty można podzielić na sztywne i sprężyste. Do fundamentów sztywnych zalicza się te, które przekazując obciążenia na podłoże gruntowe, same nie ulegają odkształceniom. Podstawa ich zachowuje kształt pierwotny, a przy obciążeniach pionowych rozłożonych symetrycznie odkształcenia podłoża pod podstawą są jednakowe. Fundamenty sprężyste natomiast, przy przekazywaniu obciążenia na podłoże same podlegają odkształceniom. Stan naprężeń w nich zależy od promieni krzywizn, powstających w poszczególnych przekrojach wskutek obciążeń zewnętrznych.
4.2. Rozkład naprężeń w poziomie posadowienia fundamentu
W celach projektowych, dla fundamentów sztywnych zakłada się liniowy rozkład naprężeń w poziomie posadowienia fundamentu (rys. 4.1). Przy takim założeniu, rozkład obliczeniowego obciążenia jednostkowego na podłoże gruntowe w poziomie posadowienia fundamentu zależy od położenia wypadkowej obciążenia względem środka ciężkości podstawy fundamentu (rys. 4.1).
Gdy wypadkowa siła Nr działa w osi symetrii fundamentu (rys. 4.la), naprężenia qr (obliczeniowe obciążenie jednostkowe) w poziomie podstawy fundamentu wyznacza się ze wzoru
q, - ^ [kPaj (4.1)
gdzie:
Nr — obliczeniowa wypadkowa wartość siły pionowej działającej w poziomie posadowienia fundamentu (z uwzględnieniem ciężaru fundamentu i gruntu na odsadzkach) fkN]
B — szerokość fundamentu [m],
| — długość fundamentu [m].
Gdy wypadkowa siła Nr działa w obrębie rdzenia podstawy fundamentu, ea<B/6 (rys. 4.Ib), obliczeniowe jednostkowe obciążenia krawędziowe oblicza się na podstawie wzorów:
f| |
6en 'j | ||
R1AX ” min |
— 11 |
VJ |
(4.2) |
Nr |
M, | ||
min |
~ Tl± |
W |
(4.3) |
gdzie:
|1 — mimośród działania siły wypadkowej względem środka podstawy fundamentu w kierunku równoległym do szerokości B (m],
57