IMGT37

Tabela 4. Rozmnażanie wegetatywne roślin. Zestawienie porównawcze

In vivo		In vitro
	Sadzonka	Eksplantat
	np. pędowa lub liściowa	np. merystem wierzchołkowy
	Podłoże	Pożywka
	np. torf, perlit lub piasek	w naczyniu szklanym
Szklarnia		Fitotron
1 mnożąrka ze stołami		w laboratorium

Rozmnażanie niektórych gatunków roślin ozdobnych in vitro, w połączeniu z możliwością długotrwałego przechowywania mikrosadzonek w chłodni, pozwala całkowicie zrezygnować z kosztownego utrzymywania mateczników w specjalnie do tego celu przeznaczonych szklarniach.

W laboratorium in vitro można produkować sadzonki przez cały rok. Stają się one dzięki temu dostępne dla nabywcy wtedy, gdy są potrzebne. Można też łatwo i szybko rozmnażać cenne dla hodowców pojedynki, ha-ploidy i mutanty oraz składniki pierwotne mieszańców heterozyjnych.

Rośliny ozdobne zajmują w Polsce pierwsze miejsce wśród roślin rozmnażanych in vitro na skalę produkcyjną

Udział gerbery jest w tym największy i wynosi 40-50%. Drugie miejsce zajmuje zieleń doniczkowa, z figowcem na czele - około 20%, następne -byliny - 15%, anturium - 10%, rośliny cebulowe - 5% i inne - 5%. W asortymencie rozmnażanych in vitro bylin znajdują się obecnie (2005) astry, brunety, dziewanny, funkie, miodunki, nawłocie, pierwiosnki, serduszka, szarotki, za-trwiany i żurawki.

1. Laboratorium kultur in vitro

Laboratorium produkcyjne składa się z kilku większych i mniejszych pomieszczeń, których rozmieszczenie przedstawiono na rycinie 52.

Cykl roboczy zaczyna się w pomieszczeniu do mycia szkła, to jest naczyń do prowadzenia kultur. Naczynia te, podobnie jak narzędzia laboratoryjne, poddaje się sterylizacji. Następnie przygotowuje się pożywki, które rozlewa się do naczyń i sterylizuje w autoklawie. Przed sterylizacją, w pożywkami lub w pokoju wagowym wyposażonym w pH-metr ustala się odczyn pożywki.

Izolację eksplantatów, ich inokulację (wykładanie na pożywkę), a także namnażanie zregenerowanych in vitro roślin oraz ich przenoszenie z pożywki na pożywkę (pasażowanie), przeprowadza się w pomieszczeniu wyposażonym w obudowane stoły (kamery) z laminarnym przepływem sterylnego [jowietrza.

Ryc. 52. Schemat rozmieszczenia części składowych laboratorium kultur

m vitro r

-Aa    • i    i n

³⁰⁰    400    600    600    700 nm

TLD 33

TID 54

Ryc. S3. Charakterystyka widmowa lamp jarzeniowych typu TLD o mocy 36 W: o świetle białym —| (33) i barwie dziennej (54)

85