K Þjna DIALEKTY POLSKIE78993

K Þjna DIALEKTY POLSKIE78993



191

zómby, ćosbo, ćijo 1crovo, guÅ›i, viiyać. PodstawÄ…, zmieszania obu nosówek i przejÅ›cia 4 w Ä„: zÄ„by $ zÄ„p ^ zÄ™by, zop, id Å›e$Ä„j}oÅ„i vijd " - jo Å›ejÄ™, oÅ„i Å„i^n byÅ‚a niewÄ…tpliwie bliskość artyknlacyjna nieprzodniego 4 z niewiele różniÄ…cym siÄ™ od niego tylnym zaokrÄ…glonym Ä„.

Leżące poza obszarami 39B, 39C' gwary, zwłaszcza wielkopolsko-mało-polskie przeprowadziły wyraziste zwężenie szerokości otwarcia jamy ustnej i wysunięcie ku przodowi języka przy artykulacji wariantów fonemu [<f].

Wprawdzie i mi terenach formowania siÄ™ dialektu mazowieckiego spotyka siÄ™ wymianÄ™ <j w (• lub Ä™ (39F), co — tak jak czÄ™ste tu przechodzenie & w e. zob. s. 159 n., Å‚atwo wytÅ‚umaczyć przedniÄ… artykulacjÄ… 4 * zwężeniem szerokoÅ›ci otwarcia jamy ustnej na skutek opuszczenia podniebienia miÄ™kkiego, ale procesy tego typu znacznie wyraziÅ›ciej i konsekwentniej zaznaczyÅ‚y siÄ™ na terenach pozamazowieekich.

W gwarach północnomaÅ‚ppolskich (39E) majÄ…ce na celu wÅ‚Ä…czenie rezonatora nosowego obniżenie podniebienia miÄ™kkiego musiaÅ‚o być tak nieznaczne (i byÅ‚o nieznaczne, skoro znikÅ‚o!), że wywoÅ‚ane nim zmniejszenie szerokoÅ›ci otwarcia jamy ustnej wpÅ‚ynęło zaledwie na przejÅ›cie Ä… w Ä™, które ulegÅ‚o odnosowieniu: zÄ™by, żeliić, peta. pÄ™tu. nieba, nieba, eesto, ćesbo. Na terenach formowania siÄ™ i ekspansji dialektu wielkopolskiego opuszczenie podniebienia miÄ™kkiego dla wÅ‚Ä…czenia do artykulacji jamy nosowej musiaÅ‚o być wyraziste, eo doprowadziÅ‚o do znacznego zwężenia szerokoÅ›ci otwarcia jamy ustnej i wysuniÄ™cia jÄ™zyka, tak że doszÅ‚o tu do wymiany

(39G): tyÅ› ho, cysto, pyta, pyto. a na pograniczu mazowieckim po miÄ™kkiej spółgÅ‚osce wyraziste zwężenie i wysuniÄ™cie jÄ™zyka oraz spÅ‚aszczenie warg powoduje wymianÄ™ tego typu kontynuantu w nosowe (39H): cysto, pyto —óisbo, pita.

Jak wynika z porównania mapy 39 i 31, wartość ustna kontynuantów 4 nie wszÄ™dzie jest taka sama jak wartość kontynuantów pochylonego 6 (Nit IY 39), które przecież nigdy nie wymienia siÄ™ w a, a czy djWiÄ™cej podobieÅ„stwa wykazuje ewolucja rj z rozwojem eY, ale i w tym zakresie niezupeÅ‚nie, ponieważ ani ÅšlÄ…sk, ani Kaszuby nie wymieniÅ‚y <*Y w aN.

§ 63. Ustna artykulacja kontynuantów upoi. ą długiego

TowarzyszÄ…ce dÅ‚uższej realizacji fonemu [Ä…] napiÄ™cie jÄ™zyka i warg powodowaÅ‚o pewne zaokrÄ…glenie warg. cofniÄ™cie jÄ™zyka i zwężenie szerokoÅ›ci otwarcia jamy ustnej podobnie jak przy artykulacji dÅ‚ugiego d (zob. s. 109), z tym jednak, że przy nosowej samogÅ‚osce Ä… dochodziÅ‚ dodatkowy moment modyfikacji rezonatora ustnego na skutek opuszczenia podniebienia miÄ™kkiego. Na terenach pn.maÅ‚opolskich gwar, gdzie nosowość


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
K ?jna DIALEKTY POLSKIE7893 102 § 9. Pomieszanie na głosowych wo- z o- i ewentualnie z ło- Podstawą
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78963 1<51 por. MAGI’ 187—189, 191, 193 itd. oraz uieco mniej konsekwentni
K ?jna DIALEKTY POLSKIE736 46 znacznymi odległościami izolacja poszczególnych ugrupowań ludności ora
K ?jna DIALEKTY POLSKIEz819 58B. Na części tego obszaru (w zasięga 34D) ustalenie się końcówki -ego
K ?jna DIALEKTY POLSKIE1 (508.1r-08Å‚ Redaktor Wydawniotwa ANNA KOSMUL5KA Redaktor techniczny LIDIA S
K ?jna DIALEKTY POLSKIE2 SPIS TREŚCI Wstęp ............................. I. Podstawowe pojęcia i ter
K ?jna DIALEKTY POLSKIE3 § 24.    Upodobnianie n do k na granicy dwu morfemów (m.
K ?jna DIALEKTY POLSKIE4 / § 66. Rezonans nosowy i kontynuanty etptd. -ą w wygłosie.....196 jj 67. R
K ?jna DIALEKTY POLSKIE5 §100. Zanik kategorii rodzaju mÄ™skoosobowego (m. 70)    ....
K ?jna DIALEKTY POLSKIE710 III. ISTOTA JĘZYKA I PROCESY FORMOWANIA SIĘ CZĘŚCIOWO ODRĘBNYCH JEGO TT R
K ?jna DIALEKTY POLSKIE711 siejszyeh. Młodogramatyey uważali ogólne normy języka za fikcję, twierdzą
K ?jna DIALEKTY POLSKIE712 jącyeh reguł, przepisów (choć niekoniecznie pisanych), którym musi się po
K ?jna DIALEKTY POLSKIE713 23 językowych. Mimo znacznego wysiłku, aby wiernie i dokładnie odtwarzać
K ?jna DIALEKTY POLSKIE714 24 Także intensyfikacja i terenowe rozprzestrzenienie zmian językowych mo
K ?jna DIALEKTY POLSKIE715 litego języka. Warunki i procesy formowania się języka ogólnonarodo-w[ośc
K ?jna DIALEKTY POLSKIE717 IV. IKDOEUEOPE.JSKIE CECHY DIALEKTALYE Dialekty i języki słowiańskie Arra
K ?jna DIALEKTY POLSKIE718 28 plemion poszczególne jego ugrupowaniu zajmowały coraz szersze obszary
K ?jna DIALEKTY POLSKIE719 29 a) w centralnych dialektach, które stały się podstawą grup językowych
K ?jna DIALEKTY POLSKIE71 I. PODSTAWOWY E POJĘCIA I TEKWUKY DIALEKTOLOGU I DLALEKTOGEAFII WY ciągu o

więcej podobnych podstron