Komentarz:
- pojawił się w drugiej połowie XIX wieku; commentari - rozmyślać nad czymś;
- komentować... walczyć ze stereotypami, uprzedzeniami, konieczność rezygnacji z frazesów, banałów, szukanie nowych skojarzeń, które wyrastają z faktów i tylko z faktów; komentować to przedstawiać czytelnikowi własną wizję świata, wolną od uproszczeń, złudzeń i łatwego optymizmu; nasze myśli, sądy i krytyczne refleksje nad różnymi problemami winny być dla czytelnika źródłem namysłu i zastanowienia, przypomnieniem znanych mu faktów i przedstawieniem nowych informacji - Piotr Kurek, Głos Wielkopolski.
- celem zasadniczym jest wyrażenie stanowiska wobec zaistniałych faktów, ich analiza, rzeczowa argumentacja, z przywoływaniem różnych punktów widzenia i polemizowanie z nimi; w efekcie przekonywanie przez autora do swoich racji (W. van La Roche)
- typologia: k. autonomiczny - samodzielny, niestowarzyszony z informacją, k. nieautonomiczny - wpleciony w tekst informacji, towarzyszący jej lub ściśle z nią powiązany; k. bezpośredni - wypowiedzi jasno określają rodzaj opinii i twórcę, odpowiada na pytanie, jaka jest opinia i kto ją formułuje; k. pośredni - inne gatunki, np. wywiad, cytaty wypowiedzi ekspertów, uczestników zdarzeń, cytowanie opinii z innych mediów;
- powinien być sygnowany imieniem i nazwiskiem autora, często jest ilustrowany zdjęciem autora;
- postawa emocjonalna i charakter opinii: k. stonowany - rzeczowy, oparty na argumentacji; k. satyryczny -pokazujący zjawisko w krzywym zwierciadle; k. ironiczny - interpretujący zdarzenia krytycznie przy pozorach aprobaty; k. żartobliwy - eksponujący humorystyczna stronę opisywanych zjawisk;
Konstrukcja - opinia wstępna - diagnoza - argumentacja - wniosek; ekspozycja (opis zdarzenia) - prognoza -opinia o zdarzeniu - argumentacja - opinia podsumowująca;
Względna szablonowość, perswazyjność, precyzyjność, sugestywność, obrazowość;
Felieton:
Felietonista powinien się odznaczać wielkim temperamentem, smakiem, poczuciem humoru, swobodą, spostrzegawczością, sarkazmem, gdy trzeba, nade wszystko zaś wrodzonym talentem, gdyż nikt nie nauczy się pisać felietonistycznie; natomiast nieodłączne elementy i cechy tekstu zasługującego na miano felietonu to aforyzmy, paradoksy, pointy, przejrzysty styl, potoczność, dosadność wypowiedzi - Edward Chudziński
Początkowo: luźny tekst dodawany do gazet, odcięta grubą linią dolna część kolumny dziennika; pierwsze felietony w „Journal de Debats" 1800; felietoniści: Wiktor Hugo, Heinrich Heine, Karol Marks, Aleksander Puszkin, w Polsce - Bolesław Prus, Antoni Słonimski, Tadeusz Boy-Żeleński; Stefan Kisielewski, Daniel Passent, Ryszard M. Groński, Ludwik Stomma,
Cechy typologiczne: niewielkie rozmiary, obecność narratora 1-osobowego, swobodny lub synkretyczny styl, subiektywizm, stronniczość, elementy ironii, satyry, paszkwilu, groteski; poufałość wobec odbiorcy; skłonność do pointowania; dygresyjność; fragmentaryczność; używanie dialogu, monologu, cytatu, mistyfikacji, przesady, neologizmów, kalamburów, peryfraz, metafor, wulgaryzmów; cykliczność.
Stylistyka: osłabiona szablonowość, perswazyjność, sugestywność, ekspresywność, obrazowość, dialogowość, wielostylowość,