IMAG0776 (5)

XLIV

6, System pedagogiczny

W pierwszej połowie XIX wieku pojawiały się dzieła peda-gogiczne w wielkim stylu. Ten wielki styl miałaś Levana Jean Paula (1806), i Chonsanna Bronisława* Ti?ent0WsMeg# p84‘2)'. Jean Paul ograniczył się, co prawda, -d'o dziedziny wychowania, ale napisał i ogólnie o wychowaniu, ffp| o wychowani# chłopców, i osobno o wychowaniu dzieweżąl¹,' i* o wychowaniu fizycznym, i o moralnym, i o wychowaniu księcia, i o kształceniu umysłowym i estetycznym.

;v Jeszcze szerszy zakres jest Chowanny. Oprócz teofii- wychowania i hauczania obejmuje ona bowidm?^Ji rozwój psychiczny dziecka,PC "system szkolny, i historię wychowania;^; -& downie'¹ żerdko sięgał I Herbart, a jeśli Zarys wykładd# ^^tegogicznych jest książką, znacznie szczuplejszy tfd Lenwriy, a zwłaszcza od ph&mrmny, wynikło to ze zwięzłości pyłu. IHier-bart nie jgst Rozlewny, |l|t"za to chpe⁵’^^ ścisły. ^'*

- '£arys dzieli    ' ;dżgśdi. iPierwszą zajmuje się "pod

stawowymi pojęciami pedagogiki; druga wychowaniem i nauczaniem oraz okresami ^tónjowymi chłopca; trzecią poszczególnymi przedmiotami nauczania, wadami wychowanków oraz Stoganizacją. wychowania.

Rozmaitość .tematów duża, a jednak wszystko razem stanowi zwartą całość, tją wszystko wywiedzione z tych samych trzech pojęć podstawowych. trzy pojęcia to. L ukształcalność wychowanka, .2; cel, wychowania 3>. środki prowadzące do jego osiągnięcia^Zacznijmyż od pierwszego z tych pojęć.

kszjt.ał_c,a 1 noś.ć wychowanka — to jego plastyczność, to jego podatność na wpływy kształcące. „Ukształcalność" (Bild-samkeit) wynika z metafizycznych i psychologicznych założeń, a mianowicie z nieuznawania żadnych władz czy zdolności, i to zarówno dziedzicznych, jak nabytych. Nie ma żadnych obciążeń. (Na.początku życia psychicznego są tylko wyobrażenia, na które można wpływać, dostarczając za pomocą bodźców nowych wyobrażeń, i w ten sposób kierując ich „ruchem". Wychowawca