258
tuje się do tego celu rygle, to stężenie umieszcza w płaszczyźnie styku rygli z pasami zewnętrznymi slupów. Wówczas stężenie ściany jest kratownicą wspornikową, której pasami są pasy zewnętrzne slupów połączonych przegubowo z fundamentami, słupkami - rygle pośrednie i rygiel oczepowy, a skratowaniem - ukośne pręty połączone z pasami i zapewniające geometryczną niezmienność pól prostokątnych.
W normie [51J zaleca się w przypadku stężeń zapewniających stateczność boczną belek lub elementów ściskanych stosować analizę uwzględniającą imperfekcje (patrz pkt. 4.4 skryptu).
W przypadku kratowych stężeń ścian podłużnych zaleca się przyjąć globalną imperfekcję geometryczną w postaci wstępnego przechyłu słupów w płaszczyźnie ściany. Obciążenie słupa o przechyle <)> musi być równoważone przez stężenie siłami <|) Neu- Gdy na tężnik przypada m słupów, to jego obciążenie poziome w linii oczepu wynosi:
ni
i=!
Wskutek zmiennego obciążenia słupów hali w płaszczyźnie układu poprzecznego (rys. 8.8) może nastąpić utrata stateczności ogólnej słupów w postaci wyboczenia z płaszczyzny ramy lub zwichrzenia. Przeciwdziałanie obu postaciom niestateczności każdego słupa wymaga zastosowania podparcia bocznego i przeciwskrętnego (rys. 8.9). Przedstawiona stabilizacja słupa może być zastosowana w przykładach 7.10 i 7.11 skryptu.
A-A
£
Rys. 8.9. Stabilizacja boczna i przeciwskrętna słupa za pośrednictwem połączenia bezpośredniego rygla z pasem zewnętrznym oraz połączenia pośredniego pasa wewnętrznego z ryglem za pośrednictwem płaskownika
W celu obliczeniowego uwzględnienia skutków przedstawionej stabilizacji słupów należy przyjąć imperfekcję łukową slupów, podobnie jak pasa górnego w dachu (przykład 8.1). Natomiast odmiennie oblicza się strzałkę wygięcia (odpowiada ona krzywej wyboczeniowej słupów). Należy także uwzględnić, że tężnik jest kratą wspornikową.
Występujące w konstrukcjach elementy powierzchniowe to przede wszystkim różnego rodzaju płyty. Należą do nich płyty warstwowe zaliczane do lekkiej obudowy obiektów o konstrukcji stalowej, lecz ich sztywność tarczowa nie jest wystarczająca do stabilizacji elementów prętowych. Dużą sztywność tarczową mają natomiast szeroko stosowane stropy z płyt żelbetowych i tarcze dachowe lub ścienne, budowane z arkuszy blach fałdowych bądź kaset, które są kształtowane przez profilowanie powlekanych blach płaskich. Wymienione tarcze mogą stabilizować elementy prętowe połączone z nimi bezpośrednio. Stabilizowanie elementów prętowych innymi rodzajami obudowy wymaga indywidualnego zaprojektowania na drodze odpowiednich badań lub analiz.