larsen0219

10. Czynność serca 219

naczyniach wieńcowych) jest to różnica ciśnień między średnim ciśnieniem rozkurczowym w aorcie (MDAP - mean cliastolic aortic pressure) i ciśnieniem końcoworozkurczowym w lewej komorze (LVEDP - left ventrieular end-diastolic pressure).

■ Gradient wieńcowy - MDAP - LVEDP (lub PCWP).

W zdrowym sercu ciśnienie perfuzji wieńcowej nie odgrywa większej roli w regulacji wielkości przepływu wieńcowego dostosowanego do zapotrzebowania energetycznego serca. W znacznie większym stopniu wielkość przepływu wieńcowego zależy od szerokości tętniczek, a tym samym od oporu naczyniowego. U osób zdrowych wahania ciśnienia perfuzji wieńcowej nie powodują istotnych zmian wielkości przepływu wieńcowego, gdyż przeciwdziałają temu zmiany napięcia ścian naczyń albo zmiany szerokości tętniczek oporowych.

i Przy ciśnieniu perfuzji wieńcowej wynoszącym 60-130 mmHg przepływ wieńcowy jest wielkością stalą.

Nie mogą zostać przekroczone krytyczne, dotychczas nieokreślone dokładnie, wysokości ciśnienia perfuzji, gdyż dochodzi wtedy do niedokrwienia mięśnia sercowego. W razie znacznego spadku perfuzji rozwija się mechanizm błędnego koła, ponieważ serce samo stara się wytworzyć własne ciśnienie perfuzji. Spadek perfuzji jest przyczyną niedokrwienia mięśnia sercowego, które daje początek ostrym zaburzeniom kurczliwości, powodując dalszy spadek ciśnienia perfuzji itd.

Opór krążenia wieńcowego. Wprawdzie na opór krążenia wieńcowego duży wpływ ma szerokość tętniczek mikrokrążenia, jednak ważną rolę odgrywają tutaj także czynniki pozanaczyniowe, gdyż w czasie każdego skurczu przepływ wieńcowy spada aż do zera.

f Wielkość przepływu wieńcowego nie zależy tylko od oporu wewnątrznaczyniowego, ale także od siły i częstości skurczów mięśnia sercowego, czyli kompresyjnego oporu pozanaczyniowego.

go jest uwarunkowana naciskiem wywieranym na naczynia przez otaczające tkanki mięśnia sercowego. W czasie cyklu serca nacisk ten powoduje zawężanie naczyń wieńcowych i powstawanie śródścien-nego gradientu ciśnień, większego w warstwie podwsierdziowej niż podnasierdziowej.

Opór pozanaczyniowy w czasie skurczu jest 3-4-krotnie większy niż w rozkurczu. Opór autore-gulacyjny w fazie rozkurczu jest mniejszy w warstwie podnasierdziowej niż w podwsierdziowej. Zmniejszony w czasie skurczu przepływ krwi w obszarze podwsierdziowym jest więc skompensowany w czasie rozkurczu. Trzecim komponentem oporu naczyniowego w krążeniu wieńcowym jest opór lepkości. Jest to opór, jaki musi pokonać strumień krwi przepływający przez maksymalnie rozszerzone naczynia całego krążenia wieńcowego.

Krążenie wieńcowe w czasie cyklu pracy serca.

W czasie skurczu położone śródmięśniowo naczynia wieńcowe zostają uciśnięte przez kurczące się włókna mięśniowe tak silnie, że napływ krwi do tętnic wieńcowych się zmniejsza, a wypływ krwi z żył wieńcowych rośnie (ryc. 10.5).

Rezerwa wieńcowa. Jak wcześniej wspomniano, już w spoczynku w krążeniu wieńcowym ekstrakcja tlenu z krwi jest prawie maksymalna i odpowiednio niskie jest wysycenie 0₂ krwi żylnej. W czasie obciążenia tlen może być dostarczony do serca tylko w wyniku zwiększenia przepływu wieńcowego. Przy prawidłowych tętnicach wieńcowych przepływ może wzrosnąć 5-6-krotnie w następstwie maksymalnego rozszerzenia tętniczek mikrokrążenia lub maksymalnego obniżenia oporu naczyniowego w krążeniu wieńcowym.

przepływ w lewej tętnicy wieńcowej o

przepływ w prawej tętnicy wieńcowej przepływ w zatoce wieńcowej

skurcz

rozkurcz

Podczas gdy wewnątrznaczyniowy lub autoregu-    Ry_C. 10.5 Przepływ w prawej i lewej tętnicy wieńco-

lacyjny opór krążenia wieńcowego zależy od śre-    wej oraz w zatoce wieńcowej w czasie cyklu pracy

dnicy naczyń, to wielkość oporu pozanaczyniowe- serca.