larsen0277

13. Gospodarka kwasowo-zasadowa 277

- Alkalemia: spadek stężenia jonów H⁺ we krwi < 36 nmol/1, względnie wzrost pH > 7,44.

W zależności od przyczyny, zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej dzieli się na oddechowe, metaboliczne i oddechowo-metaboliczne (tab. 13.2), w zależności zaś od przebiegu na ostre i przewlekle. Istotne jest przy tym to, że:

? - Uwarunkowane oddechowo zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej objawiają się początkowo zmianami paC0₂ i prowadzą do zasadowicy lub kwasicy oddechowej.

- Metabolicznie uwarunkowane zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej objawiają się początkowo zmianami stężenia HC0₃~ i wywołują kwasicę lub zasadowicę metaboliczną.

Proste zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej początkowo zmieniają jeden ze wspomnianych wyżej parametrów, natomiast zaburzenia złożone -zmieniają oba te parametry.

Ostre zaburzenia występują w ciągu minut lub godzin, zaburzenia przewlekle trwają dni, tygodnie lub dłużej.

Schemat przedstawiony na ryc. 13.2 pomaga automatycznie zinterpretować stan gospodarki kwasowo-zasadowej.

3 Zaburzenia oddechowe

3.1 Kwasica oddechowa

_a Pierwotna kwasica oddechowa definiowana jest jako wzrost paC0₂ ze spadkiem pH, względnie wzrost stężenia jonów H⁺ wywołany niewystarczającą wentylacją.

Prosta lub pierwotna kwasica oddechowa polega na niewystarczającym usuwaniu C0₂ przez płuca. Ostry wzrost paC0₂ prowadzi do zwiększenia się stężenia kwasu węglowego w osoczu, z odpowiednim wzrostem stężenia jonów H⁺ i spadkiem pH. Jako regulator aktywowany jest natychmiast działający przeciwnie bufor wodorowęglanowy; po kilku godzinach włączają się oprócz tego nerkowe mechanizmy kompensacyjne, które przy utrzymującej się hiperkapni, osiągają maksimum działania po około 3-5 dniach.

j W przypadku oddychania powietrzem atmosferycznym przy kwasicy oddechowej (= hiperkap-niczna niewydolność oddechowa) p0₂ we krwi tętniczej jest obniżone!

Tabela 13.2. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej i stan po zadziałaniu mechanizmów kompensacyjnych
	pH	Pco2	hco3-	BE
Kwasica oddechowa
ostra, nieskompensowana	4	T	prawidłowe	prawidłowe
podostra, częściowo skompensowana	4	T	t	T
przewlekła, w pełni skompensowana	prawidłowe	T	t	t
Zasadowica oddechowa
ostra, nieskompensowana	T	i	prawidłowe	prawidłowe
podostra, częściowo skompensowana	T	i	4	4
przewlekła, w pełni skompensowana	prawidłowe	4	4	4
Kwasica metaboliczna
ostra, nieskompensowana	i	prawidłowe	4	4 (-)
podostra, częściowo skompensowana	i	4	4	4 (-)
przewlekła, w pełni skompensowana	prawidłowe	4	4	4 {—)
Zasadowica metaboliczna
ostra, nieskompensowana	T	prawidłowe	T	T(-)
podostra, częściowo skompensowana	f	T	T	Th
przewlekła, w pełni skompensowana	prawidłowe	T	t	T (+)

T wzrost, i spadek

(+) i (-) = odchylenie dodatnie lub ujemne