larsen0279

13. Gospodarka kwasowo-zasadowa 279

Jest to zaburzenie, które trwa minuty lub niewiele godzin. Stężenie jonów H⁺ wzrasta o 7-8 nmol/1 na każdy wzrost paC0₂ o 10 mmHg; ilustruje to następujący wzór Fausta:

Al-F = 0,7 x ApaC0₂.

Stężenie wodorowęglanów się nie zmienia.

W przypadku podostrej, częściowo skompensowanej kwasicy oddechowej wartości HC0₃~ i BE są podwyższone, a pH w dalszym ciągu zmniejszone.

Następstwa. W następstwie ostrego wzrostu pC0₂ dochodzi do rozszerzenia naczyń mózgowych: ukrwienie mózgu i cis'nienie śródczaszkowe mogą wzrosnąć. Krzywa wiązania 0₂ zostaje przesunięta w prawo, w wyniku czego ułatwione zostaje oddawanie tlenu w tkankach.

3.1.3 Przewlekła kwasica oddechowa

J Przewlekła skompensowana kwasica oddechowa charakteryzuje się zwiększonym paC0₂ w połączeniu z prawidłowymi wartościami pH, zwiększonym stężeniem HC0₃~ i zwiększonym BE.

Jeżeli ostra hiperkapnia się utrzymuje, to po 6-8 godz. rozpoczyna się kompensacja nerkowa, polegająca na zwiększonym wydalaniu jonów H⁺ i tworzeniu wodorowęglanów w płucach; po 2-3 dniach te kompensacyjne reakcje osiągają stan równowagi. Ze względu na występowanie tej kontrregulacji wzrost jonów H⁺ wynosi tylko 2-3 nmol/1, czyli:

AH^ł = 0,3 x ApaC0₂.

Stężenie wodorowęglanów we krwi tętniczej wzrasta o 3—4 mmol/1 na wzrost paC0₂ o każde 10 mmHg, czyli:

AHC0₃~ = 0,3 x ApaC0₂.

3.1.4 Leczenie kwasicy oddechowej

Leczenie kwasicy oddechowej powinno być swoiste i/lub wspomagające:

- Ostra kwasica oddechowa: zasadniczo powinna zostać usunięta przyczyna ją wywołująca; poza tym należy zdecydować, czy konieczna jest intubacja dotchawicza i mechaniczne wspomaganie oddychania.

- Przewlekła kwasica oddechowa: w tym przypadku terapia powinna być długoterminowa. Natychmiastowe leczenie hiperkapni jest niezwykle rzadko konieczne, dotyczy to również ostrej dekompensacji z następczym wzrostem paC0₂. Decyzja odnośnie do intubacji dotcha-wiczej i wentylacji mechanicznej zależy przede wszystkim od dalszego rozwijania się kwasicy.

3.2 Zasadowica oddechowa

J Zasadowica oddechowa jest to uwarunkowany hiperwentylacją pęcherzykową spadek paC0₂ < 36 mmHg, ze spadkiem stężenia jonów H⁺ i wzrostem pH.

W przypadku zasadowicy oddechowej płucna eliminacja C0₂ jest większa niż jego produkcja w procesach tlenowej przemiany materii. W ostrym, nie-skompensowanym okresie, wartość pH jest zwiększona, a stężenie wodorowęglanów niezmienione. W ciągu kilku minut po rozpoczęciu się hiperwen-tylacji następuje aktywacja układów buforowych we krwi i dochodzi do spadku stężenia HCO.r; oprócz tego wzrasta przejściowo stężenie obecnych kwasów (np. mleczanów) we krwi.

W przypadku zasadowicy przewlekłej w ciągu pierwszych 24 godz. uaktywniają się nerkowe mechanizmy kompensacyjne, które osiągają maksimum działania po 2-3 dniach. Stężenie sodu w osoczu spada o ok. 3 mmol/1, a stężenie potasu o ok. 0,1 mmol/1 na każdy wzrost pH o 0,1; stężenie chlorków jest nieznacznie podwyższone. Jeżeli stężenie elektrolitów w osoczu zmienia się w większym stopniu, to najprawdopodobniej istnieje dodatkowe zaburzenie metaboliczne.

3.2.1 Przyczyny

Do najważniejszych przyczyn zasadowicy oddechowej należą:

-    reakcja na hipoksemię (kompensacyjna hiper-wentylacja),

-    choroby płuc,

-    błędne ustawienie parametrów wentylacji w respiratorze,

-    kontrolowana hiperwentylacja,

-    sepsa,

-    reakcja na kwasicę metaboliczną,

-    ciąża,